Sau giai đoạn siết chặt toàn thị trường, khủng hoảng niềm tin và cải cách pháp lý từ 2022 đến 2024, thị trường tiền mã hóa năm 2025 đã bước vào chu kỳ chuyển mình mới do các tổ chức dẫn dắt. Khi khung pháp lý ngày càng minh bạch, các kênh đầu tư tuân thủ được mở hoàn toàn, tài sản số từng bước rũ bỏ mác “tài sản ngoài lề” để trở thành “kênh phân bổ trọng tâm” trong danh mục của ngày càng nhiều tổ chức lớn.
Làn sóng tổ chức hóa này được thúc đẩy bởi hàng loạt chính sách và sự kiện thị trường mang tính bước ngoặt:
Sự minh bạch pháp lý đã giúp phục hồi niềm tin thị trường và tái cấu trúc dòng vốn. Theo khảo sát Institutional Digital Assets Survey của EY-Parthenon năm 2025, trên 86% nhà đầu tư tổ chức toàn cầu đã hoặc sẽ đầu tư vào tài sản số trong ba năm tới. Nghiên cứu của Nomura cũng chỉ ra hơn một nửa tổ chức tại Nhật Bản đã đưa tài sản số vào chiến lược phát triển.
Dựa trên thực tiễn đó, báo cáo này sẽ phân tích toàn diện động lực phân bổ tài sản số của các nhà đầu tư tổ chức, tập trung vào tiến trình phát triển chiến lược đầu tư, con đường phân bổ khác biệt và các hình thức tham gia thị trường đang thay đổi. Qua các nghiên cứu điển hình, báo cáo còn làm sáng tỏ các cơ hội cấu trúc nổi bật của thị trường tài sản số trong “kỷ nguyên tổ chức hóa”.
Tài sản số đã tiến hóa từ “tài sản nhiều biến động, rủi ro cao” thành thành phần không thể thiếu trong danh mục tổ chức. Các khảo sát cho thấy hơn 83% nhà đầu tư tổ chức dự định giữ nguyên hoặc tăng tỷ trọng tài sản số trong năm 2025, trong đó tỷ lệ có kế hoạch tăng mạnh tiếp xúc là rất lớn. Động lực gia nhập không chỉ từ bản chất độc đáo của tài sản số, mà còn từ sự trưởng thành của hạ tầng công nghệ hỗ trợ và niềm tin ngày càng lớn vào xu hướng công nghệ tương lai.
Kể từ 2012, các loại tiền mã hóa như Bitcoin (BTC) liên tục vượt trội so với các tài sản truyền thống như vàng, bạc, Nasdaq về hiệu suất. BTC ghi nhận mức lợi suất trung bình hàng năm 61,8%, ETH (Ethereum) đạt 61,2% — đều vượt xa các tài sản truyền thống. Trong khi đó, danh mục tổ chức truyền thống ngày càng đối diện với suất sinh lợi giảm dần. Trong thời kỳ hậu đại dịch với lạm phát cao, chính sách lãi suất biến động, các tổ chức ngày càng ưu tiên tài sản tương quan thấp để phòng ngừa và đa dạng hóa rủi ro.
Kết quả nghiên cứu chỉ ra: hệ số tương quan giữa Bitcoin và cổ phiếu trung bình dưới 0,25 trong 5 năm qua, còn với vàng ở ngưỡng 0,2–0,3. Đối với tiền tệ và hàng hóa các nước mới nổi như Mỹ Latinh, Đông Nam Á, độ tách biệt còn rõ rệt hơn. Do đó, tài sản số trở thành công cụ tối ưu cho các tổ chức tìm kiếm alpha vượt trội, phòng ngừa rủi ro hệ thống và tối ưu chỉ số Sharpe.
Từ năm 2020, gói nới lỏng tiền tệ toàn cầu đã khiến hầu hết loại tài sản tăng giá, lạm phát thành mối quan tâm lớn nhất của nhà đầu tư. Tài sản số — nhất là Bitcoin — ngày càng được xem là công cụ phòng ngừa rủi ro mất giá tiền pháp định nhờ nguồn cung cố định 21 triệu coin theo thiết kế. Tính khan hiếm này biến BTC thành “vàng số” thích hợp lưu giữ giá trị dài hạn. Rick Rieder, Giám đốc Đầu tư BlackRock, từng khẳng định: “Về dài hạn, Bitcoin giống tài sản lưu trữ giá trị hơn là đơn thuần tiền giao dịch.”
Điểm nghẽn lớn khiến các tổ chức e dè tài sản số là thiếu minh bạch khâu thanh toán, chưa chuẩn hóa lưu ký và rủi ro đối tác cao. Thị trường tiền mã hóa từng bị ví như “bóng tối tài chính”: không có hệ thống bù trừ trung tâm, đơn vị lưu ký kiểm soát, khung quản trị rủi ro bài bản. Với tổ chức lớn, rủi ro về khâu thanh toán và an toàn vốn sau giao dịch là trở ngại không nhỏ.
Thời gian gần đây, hạ tầng tài sản số đã chuyển mình mạnh mẽ ở các khía cạnh chủ chốt:
Việc tổ chức gia nhập thị trường tài sản số còn cho thấy sự đặt cược chiến lược vào các mô thức công nghệ tương lai. Lĩnh vực như Web3, DeFi, Tài sản thực (RWA) được kỳ vọng sẽ định hình lại toàn bộ cách cung cấp dịch vụ tài chính và khái niệm tài sản.
Những ví dụ điển hình:
Ở những chuyển đổi này, tổ chức tiên phong hưởng lợi thế không nhỏ.
Nhiều tổ chức đầu tư — nhất là quỹ hưu trí, bảo hiểm — đang chứng kiến sự thay đổi thế hệ khách hàng. Millennials cùng Gen Z quen thuộc hơn với tài sản số, buộc tổ chức phải điều chỉnh mô hình phân bổ. Báo cáo Fidelity năm 2024 cho thấy gần 60% khách hàng millennials muốn BTC hoặc ETH xuất hiện trong danh mục hưu trí. Sở thích này đang thúc đẩy đa dạng hóa, dân chủ hóa sản phẩm tài sản số cho tổ chức tài chính.
Khi thị trường tiền mã hóa ngày càng tổ chức hóa, cấu trúc tài sản số tiếp tục hoàn thiện, mức độ tham gia của tổ chức ngày càng đa dạng. Từ phân bổ thử nghiệm đến xây dựng danh mục đa chiến lược, đầu tư tổ chức tài sản số cho thấy xu hướng phân tầng, nâng cao trình độ chiến lược và tích hợp cấu trúc. Phân tích dưới đây mô tả các chiến lược tham gia, lựa chọn tài sản của từng nhóm tổ chức qua ba khía cạnh: loại hình tổ chức, phong cách đầu tư và lộ trình phân bổ.
Nhà đầu tư tổ chức tạo nên hệ sinh thái đa dạng với khẩu vị rủi ro, quy định phân bổ, yêu cầu thanh khoản riêng biệt. Các đại diện gồm văn phòng gia đình, quỹ hưu trí & quỹ quốc gia, quỹ đại học — mỗi nhóm theo đuổi phương án đầu tư riêng biệt trong lĩnh vực tài sản số.
Tổ chức chủ yếu áp dụng hai phương pháp: chiến lược chủ động và thụ động, phản ánh khác biệt về khẩu vị lợi nhuận – rủi ro, mức đầu tư nguồn lực vận hành.
Thực tiễn cho thấy tổ chức không còn nhìn crypto như một kênh đánh cược đơn lẻ, mà xây dựng thành sub-portfolio chiến lược trong tổng thể tài sản. Ba mô hình phân bổ chính gồm:
Phân tích cắt ngang ba chiều loại hình, phong cách đầu tư và lộ trình phân bổ cho thấy đầu tư tổ chức crypto đã vượt xa “mua token”, mà là xây dựng hệ thống phân bổ đa chiến lược, đa lộ trình, đa lĩnh vực.
Tiến trình này thể hiện:
Về lâu dài, sản phẩm hợp chuẩn đa dạng, hạ tầng tiếp tục hoàn thiện sẽ thúc đẩy chiến lược tổ chức ngày càng phong phú, phân mảnh — đặt nền móng để tài sản số trở thành neo ổn định trong hệ thống phân bổ toàn cầu.
Năm qua, làn sóng tổ chức quan tâm tài sản số tiếp tục tăng mạnh. Nhiều doanh nghiệp niêm yết, tổ chức đầu tư đã liên tục mở rộng sở hữu BTC, ETH qua mua trực tiếp, mở rộng danh mục hoặc giữ lâu dài. Điều này không chỉ phản ánh sự thừa nhận ngày càng lớn của vốn truyền thống với crypto, mà còn cho thấy tiềm năng phòng thủ lạm phát, đa dạng hóa danh mục của các tài sản như Bitcoin.
MicroStrategy (NASDAQ: MSTR), xuất phát điểm là công ty công nghệ chuyên phần mềm BI (business intelligence), thành lập 1989, lâu năm chuyên phân tích dữ liệu doanh nghiệp, báo cáo. Dù sở hữu tệp khách lớn doanh nghiệp toàn cầu, nhưng tăng trưởng cốt lõi đã chững lại cả thập kỷ, đối diện áp lực doanh thu, lợi nhuận.
Trước biến động vĩ mô, áp lực lạm phát, hiệu suất vốn tiền pháp định giảm, ban lãnh đạo MicroStrategy đánh giá lại cấu trúc tài sản và chiến lược sử dụng vốn doanh nghiệp.
Năm 2020, dưới sự dẫn dắt CEO Michael Saylor, công ty tiến hành bước ngoặt gây tranh cãi: chọn Bitcoin làm tài sản dự trữ chiến lược của kho bạc doanh nghiệp.
Tháng 8/2020, MicroStrategy tiến hành giao dịch mua đầu tiên — 21.454 BTC tương đương 250 triệu USD. Từ 2020–2024, công ty tiếp tục gom hàng loạt đợt, nâng tổng sở hữu lên trên 620.000 BTC, tổng chi phí mua vượt 21 tỷ USD.
Điểm nổi bật là chiến lược này không chỉ dùng vốn tự có, mà MicroStrategy còn tận dụng các công cụ thị trường như phát hành trái phiếu chuyển đổi, chào bán riêng lẻ, phát hành cổ phiếu “at-the-market” để triển khai mô hình “vay – đòn bẩy”, gia tăng tiếp xúc và tiềm năng tăng giá với BTC.
Nhờ đó, MicroStrategy không chỉ huy động vốn ngoài hiệu quả mà còn dần trở thành “cổ phiếu proxy Bitcoin”. Giá cổ phiếu đi cùng nhịp BTC và được giới đầu tư xem như lựa chọn thay thế ETF ở giai đoạn đầu.
Mô hình “kho bạc Bitcoin doanh nghiệp + huy động vốn thị trường + định giá lại BTC” thay đổi sâu sắc diện mạo MicroStrategy. Báo cáo Q2 2025 cho thấy: dù kinh doanh phần mềm vẫn ổn định, lợi nhuận ròng hơn 10 tỷ USD quý chủ yếu nhờ kho BTC tăng giá. Giá cổ phiếu tăng hơn 39% từ đầu năm. Sự chuyển đổi này không chỉ định vị lại doanh nghiệp trên thị trường vốn, mà còn tăng thanh khoản, sức bền bảng cân đối kế toán.
Đầu tháng 7/2025, MicroStrategy thông báo mua thêm 21.021 BTC, giá trị 2,46 tỷ USD, đưa tổng số xấp xỉ kỷ lục. Hai tuần sau đó, công ty chưa công bố mua mới, khiến thị trường đồn đoán khả năng giai đoạn gom tạm lắng — minh chứng tổ chức áp dụng linh hoạt, chủ động quản trị rủi ro khi thị trường biến động.
Là doanh nghiệp niêm yết đầu tiên nắm giữ tài sản số quy mô lớn, MicroStrategy mở ra mô hình mới: lấy Bitcoin làm trụ cột tài sản doanh nghiệp. Hình mẫu này trở thành tham chiếu cho Tesla, Square (Block), Nexon và thổi bùng thảo luận về tối ưu hóa kho bạc doanh nghiệp bằng tài sản số.
Ở góc độ quản trị truyền thống, hành động của MicroStrategy là chiến lược phòng lạm phát vĩ mô, tái cơ cấu dòng vốn, săn tìm cơ hội tái định giá thị trường. Hiện nay, với sự xuất hiện ETF Bitcoin giao ngay, kênh tiếp cận tổ chức ngày càng rộng, mô hình “kho bạc Bitcoin doanh nghiệp” của MicroStrategy đang từ ngoại lệ thành xu hướng hệ thống, làm điểm tựa cho tiến trình tổ chức hóa thị trường crypto.
Báo cáo Bloomberg ghi nhận Bitmine đang nắm 833.000 ETH, giá trị gần 3 tỷ USD, thuộc top tổ chức sở hữu Ethereum lớn nhất toàn cầu. Khác với chiến lược thiên BTC của truyền thống, vị thế ETH khổng lồ của Bitmine là minh chứng niềm tin lâu dài vào hệ sinh thái Ethereum, nhất là ở các lĩnh vực hợp đồng thông minh, Layer 2, token hóa tài sản.
Doanh nghiệp Nhật Bản Metaplanet vừa mua thêm 463 BTC trị giá 53,7 triệu USD, tiếp tục gia tăng sở hữu Bitcoin. Là đại diện nhóm nhà đầu tư mới nổi tại châu Á, động thái tích lũy liên tục của Metaplanet phù hợp với việc khung pháp lý tài sản số tại Nhật ngày càng rõ ràng, và có thể thúc đẩy nhiều doanh nghiệp châu Á cân nhắc chiến lược phân bổ tài sản số.
Bên cạnh Bitcoin, nhiều doanh nghiệp bắt đầu đa dạng hóa sang tài sản số chủ lực khác. Sequans mới mua thêm 85 BTC nâng tổng sở hữu lên 3.157 BTC; GameSquare tăng vị thế ETH thêm 2.717 ETH, đạt 15.630 ETH. Như vậy, một số tổ chức chủ động tối ưu hóa danh mục bằng cách cân bằng giữa BTC và ETH. Ngoài ra, ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm blockchain mới như Solana, cho thấy sự chú trọng vào hệ sinh thái Layer 1 thế hệ tiếp theo.
Khi pháp lý rõ ràng và hạ tầng trưởng thành, tổ chức bước vào thị trường crypto với tốc độ và quy mô chưa từng có. Đây không phải trào lưu nhất thời mà là lựa chọn chiến lược xuất phát từ nhu cầu phòng thủ vĩ mô, tối ưu danh mục, kỳ vọng hưởng lợi công nghệ. Đặc điểm tương quan thấp, tiềm năng lợi nhuận cao, vai trò hạ tầng của blockchain trong tài chính là bộ ba động lực thúc đẩy tổ chức tham gia.
Xét về hiệu quả đầu tư, dù thị trường crypto biến động mạnh, các tài sản chủ lực như Bitcoin, Ethereum vẫn chứng minh lợi nhuận dài hạn vượt trội qua nhiều chu kỳ lớn. Sự phát triển nhanh chóng của ETF, hiệu suất vượt trội của các quỹ triển khai chiến lược on-chain và sức bền của quỹ đa chiến lược trong môi trường tương quan thấp xác thực hiệu quả phân bổ tổ chức.
Tới đây, tổ chức sẽ tham gia đa dạng, hệ thống hóa hơn nữa, bao gồm:
Tất cả cho thấy thị trường crypto đang chuyển từ dòng vốn đơn thuần sang giai đoạn hội nhập tổ chức sâu, chuyển biến cấu trúc quản trị.
Ở tiến trình đó, tổ chức tiên phong không chỉ là nhà đầu tư, mà còn là kiến trúc sư, chất xúc tác cho trật tự tài chính mới. Tài sản số không còn là “sân chơi đầu cơ” mà đang trở thành thành phần tất yếu của tài chính hiện đại.
Tham khảo
Gate Research là nền tảng nghiên cứu blockchain, tiền mã hóa chuyên sâu, cung cấp nội dung phân tích kỹ thuật, diễn biến thị trường, nghiên cứu ngành, dự báo xu hướng và phân tích chính sách vĩ mô cho các nhà đầu tư.
Cảnh báo rủi ro
Đầu tư vào thị trường tiền mã hóa tiềm ẩn rủi ro lớn. Người dùng cần tự nghiên cứu kỹ, hiểu rõ tài sản, sản phẩm trước khi quyết định đầu tư. Gate không chịu trách nhiệm với bất kỳ tổn thất, thiệt hại nào phát sinh từ các quyết định đầu tư.