Tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) là Token kỹ thuật số được tạo ra bởi ngân hàng trung ương quốc gia, gắn liền với giá trị của một loại tiền tệ hợp pháp của quốc gia (ví dụ như đô la Mỹ, euro hoặc yên Nhật).
Khác với tiền kỹ thuật số phi tập trung, CBDC được phát hành và kiểm soát bởi ngân hàng trung ương để đảm bảo sự ổn định của nó và phản ánh giá trị của tiền tệ truyền thống.
CBDC cung cấp một loại hình thay thế kỹ thuật số cho tiền tệ vật chất, có chức năng tương tự như thẻ trả trước hoặc số dư ví điện tử, nhưng không cần các tổ chức trung gian bên thứ ba như ngân hàng thương mại. Mặc dù nhiều quốc gia vẫn đang ở giai đoạn đầu phát triển mô hình CBDC, nhưng vẫn có một số yếu tố quan trọng cần xem xét, chẳng hạn như khả năng tiếp cận, tính riêng tư, khả năng sinh lãi và tiềm năng thay thế hoàn toàn tiền mặt.
Khi xã hội tiến tới thanh toán kỹ thuật số, nhu cầu về dịch vụ tài chính thay thế ngày càng tăng, đặc biệt là trong cộng đồng không có tài khoản ngân hàng. CBDC nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống này bằng cách cung cấp kênh tiếp cận trực tiếp với nguồn vốn của ngân hàng trung ương, loại bỏ sự phụ thuộc vào các tổ chức trung gian và có khả năng giảm chi phí giao dịch xuyên biên giới. Chúng cũng có thể giảm rủi ro sụp đổ ngân hàng và đơn giản hóa chính sách tiền tệ.
Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy sự chuyển đổi của mọi người từ tiền mặt sang các giải pháp thay thế kỹ thuật số, làm cho chính phủ và các tổ chức tài chính khám phá những giải pháp thay thế kỹ thuật số. Mục tiêu chính của tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương là cung cấp dịch vụ tài chính an toàn, thuận tiện và hiệu quả cho doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời tăng cường tính riêng tư, tiện lợi và tính bao trùm tài chính.
Việc ra mắt CBDC nhằm đáp ứng sự gia tăng của các hệ thống tiền điện tử tư nhân như ví điện tử và tiền kỹ thuật số. Khác với tiền kỹ thuật số có độ biến động cao, mục tiêu thiết kế của CBDC là ổn định, được chính phủ hỗ trợ và nhằm sử dụng cho các giao dịch hàng ngày, từ đó đảm bảo vị thế của nó như một loại tiền tệ hợp pháp.
Mặc dù tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương thường được so sánh với tiền điện tử, nhưng có những khác biệt quan trọng giữa chúng. Tiền điện tử hoạt động trên mạng phi tập trung, không có sự hỗ trợ của chính phủ, và giá trị của nó bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường. Ngược lại, tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương chịu sự quản lý trung ương, ổn định và được gắn với giá trị của các loại tiền tệ quốc gia, do đó phù hợp để áp dụng rộng rãi trong hệ thống tài chính.
CBDC chủ yếu được chia thành hai loại: CBDC bán lẻ và CBDC bán buôn. CBDC bán lẻ hướng tới công chúng, hỗ trợ thanh toán ngang hàng, giao dịch trực tuyến và tài chính toàn diện. CBDC bán buôn nhằm nâng cao hiệu quả thanh toán của các tổ chức tài chính và doanh nghiệp lớn, đối phó với rủi ro thanh khoản và rủi ro đối tác.
Khi thiết kế tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC), ngân hàng trung ương phải lựa chọn giữa hai cấu trúc chính: hệ thống dựa trên Token hoặc hệ thống dựa trên tài khoản. Hệ thống dựa trên Token cung cấp mức độ ẩn danh cao hơn, người dùng phụ thuộc vào khóa mã hóa; trong khi hệ thống dựa trên tài khoản thì liên kết với tài khoản ngân hàng của người dùng, yêu cầu xác định danh tính cá nhân và tuân thủ các tiêu chuẩn quy định như "biết khách hàng của bạn" (KYC) và phòng chống rửa tiền (AML).
Việc triển khai tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể mang lại một hệ thống thanh toán tinh gọn và an toàn hơn, giảm gian lận và thúc đẩy giao dịch nhanh hơn. Tuy nhiên, sự tập trung hóa kiểm soát tài chính có thể gây ra lo ngại về quyền riêng tư và giám sát của chính phủ. Hơn nữa, thanh toán xuyên biên giới có thể trở nên hiệu quả hơn, mặc dù cần phải đối mặt với những thách thức về pháp lý và quy định.
Một số quốc gia đã bắt đầu khám phá tiềm năng của CBDC. Ví dụ, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc đang được thử nghiệm rộng rãi và đã khởi động các dự án thí điểm tại nhiều khu vực. Hoa Kỳ cũng đang nghiên cứu tính khả thi của đồng đô la kỹ thuật số, Cục Dự trữ Liên bang đang hợp tác với các ngân hàng như Citibank và Wells Fargo để đánh giá lợi ích và rủi ro tiềm năng của nó. Liên minh Châu Âu đang phát triển đồng euro kỹ thuật số, điều này sẽ cung cấp một giải pháp thay thế ổn định và được hỗ trợ bởi chính phủ cho các loại tiền kỹ thuật số tư nhân. Dự án e-krona của Thụy Điển và "đồng cát" (Sand Dollar) của Bahamas cũng là những ví dụ về việc CBDC đang được thúc đẩy.
Với sự phát triển không ngừng của CBDC, tiềm năng của nó trong việc định hình lại cấu trúc tài chính toàn cầu ngày càng nổi bật. Chúng có thể cung cấp các giải pháp thay thế an toàn và hiệu quả hơn so với hệ thống thanh toán truyền thống, thúc đẩy tính bao trùm tài chính và hỗ trợ số hóa kinh tế. Tuy nhiên, tác động toàn diện của nó đối với chính sách tiền tệ, ổn định tài chính và quyền riêng tư vẫn chưa chắc chắn, cần các ngân hàng trung ương trên thế giới tiếp tục nghiên cứu và xem xét một cách nghiêm túc.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Tất cả những gì bạn cần biết về CBDC
Tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) là Token kỹ thuật số được tạo ra bởi ngân hàng trung ương quốc gia, gắn liền với giá trị của một loại tiền tệ hợp pháp của quốc gia (ví dụ như đô la Mỹ, euro hoặc yên Nhật).
Khác với tiền kỹ thuật số phi tập trung, CBDC được phát hành và kiểm soát bởi ngân hàng trung ương để đảm bảo sự ổn định của nó và phản ánh giá trị của tiền tệ truyền thống.
CBDC cung cấp một loại hình thay thế kỹ thuật số cho tiền tệ vật chất, có chức năng tương tự như thẻ trả trước hoặc số dư ví điện tử, nhưng không cần các tổ chức trung gian bên thứ ba như ngân hàng thương mại. Mặc dù nhiều quốc gia vẫn đang ở giai đoạn đầu phát triển mô hình CBDC, nhưng vẫn có một số yếu tố quan trọng cần xem xét, chẳng hạn như khả năng tiếp cận, tính riêng tư, khả năng sinh lãi và tiềm năng thay thế hoàn toàn tiền mặt.
Khi xã hội tiến tới thanh toán kỹ thuật số, nhu cầu về dịch vụ tài chính thay thế ngày càng tăng, đặc biệt là trong cộng đồng không có tài khoản ngân hàng. CBDC nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống này bằng cách cung cấp kênh tiếp cận trực tiếp với nguồn vốn của ngân hàng trung ương, loại bỏ sự phụ thuộc vào các tổ chức trung gian và có khả năng giảm chi phí giao dịch xuyên biên giới. Chúng cũng có thể giảm rủi ro sụp đổ ngân hàng và đơn giản hóa chính sách tiền tệ.
Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy sự chuyển đổi của mọi người từ tiền mặt sang các giải pháp thay thế kỹ thuật số, làm cho chính phủ và các tổ chức tài chính khám phá những giải pháp thay thế kỹ thuật số. Mục tiêu chính của tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương là cung cấp dịch vụ tài chính an toàn, thuận tiện và hiệu quả cho doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời tăng cường tính riêng tư, tiện lợi và tính bao trùm tài chính.
Việc ra mắt CBDC nhằm đáp ứng sự gia tăng của các hệ thống tiền điện tử tư nhân như ví điện tử và tiền kỹ thuật số. Khác với tiền kỹ thuật số có độ biến động cao, mục tiêu thiết kế của CBDC là ổn định, được chính phủ hỗ trợ và nhằm sử dụng cho các giao dịch hàng ngày, từ đó đảm bảo vị thế của nó như một loại tiền tệ hợp pháp.
Mặc dù tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương thường được so sánh với tiền điện tử, nhưng có những khác biệt quan trọng giữa chúng. Tiền điện tử hoạt động trên mạng phi tập trung, không có sự hỗ trợ của chính phủ, và giá trị của nó bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường. Ngược lại, tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương chịu sự quản lý trung ương, ổn định và được gắn với giá trị của các loại tiền tệ quốc gia, do đó phù hợp để áp dụng rộng rãi trong hệ thống tài chính.
CBDC chủ yếu được chia thành hai loại: CBDC bán lẻ và CBDC bán buôn. CBDC bán lẻ hướng tới công chúng, hỗ trợ thanh toán ngang hàng, giao dịch trực tuyến và tài chính toàn diện. CBDC bán buôn nhằm nâng cao hiệu quả thanh toán của các tổ chức tài chính và doanh nghiệp lớn, đối phó với rủi ro thanh khoản và rủi ro đối tác.
Khi thiết kế tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC), ngân hàng trung ương phải lựa chọn giữa hai cấu trúc chính: hệ thống dựa trên Token hoặc hệ thống dựa trên tài khoản. Hệ thống dựa trên Token cung cấp mức độ ẩn danh cao hơn, người dùng phụ thuộc vào khóa mã hóa; trong khi hệ thống dựa trên tài khoản thì liên kết với tài khoản ngân hàng của người dùng, yêu cầu xác định danh tính cá nhân và tuân thủ các tiêu chuẩn quy định như "biết khách hàng của bạn" (KYC) và phòng chống rửa tiền (AML).
Việc triển khai tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể mang lại một hệ thống thanh toán tinh gọn và an toàn hơn, giảm gian lận và thúc đẩy giao dịch nhanh hơn. Tuy nhiên, sự tập trung hóa kiểm soát tài chính có thể gây ra lo ngại về quyền riêng tư và giám sát của chính phủ. Hơn nữa, thanh toán xuyên biên giới có thể trở nên hiệu quả hơn, mặc dù cần phải đối mặt với những thách thức về pháp lý và quy định.
Một số quốc gia đã bắt đầu khám phá tiềm năng của CBDC. Ví dụ, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc đang được thử nghiệm rộng rãi và đã khởi động các dự án thí điểm tại nhiều khu vực. Hoa Kỳ cũng đang nghiên cứu tính khả thi của đồng đô la kỹ thuật số, Cục Dự trữ Liên bang đang hợp tác với các ngân hàng như Citibank và Wells Fargo để đánh giá lợi ích và rủi ro tiềm năng của nó. Liên minh Châu Âu đang phát triển đồng euro kỹ thuật số, điều này sẽ cung cấp một giải pháp thay thế ổn định và được hỗ trợ bởi chính phủ cho các loại tiền kỹ thuật số tư nhân. Dự án e-krona của Thụy Điển và "đồng cát" (Sand Dollar) của Bahamas cũng là những ví dụ về việc CBDC đang được thúc đẩy.
Với sự phát triển không ngừng của CBDC, tiềm năng của nó trong việc định hình lại cấu trúc tài chính toàn cầu ngày càng nổi bật. Chúng có thể cung cấp các giải pháp thay thế an toàn và hiệu quả hơn so với hệ thống thanh toán truyền thống, thúc đẩy tính bao trùm tài chính và hỗ trợ số hóa kinh tế. Tuy nhiên, tác động toàn diện của nó đối với chính sách tiền tệ, ổn định tài chính và quyền riêng tư vẫn chưa chắc chắn, cần các ngân hàng trung ương trên thế giới tiếp tục nghiên cứu và xem xét một cách nghiêm túc.