Vào tháng 5 năm 2025, Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) của Vương quốc Anh đã xuất bản một tài liệu thảo luận về quy định các hoạt động tài sản tiền điện tử (DP25/1), nhằm thực hiện kế hoạch lập pháp năm 2023 của Bộ Tài chính Vương quốc Anh về quy định tài sản tiền điện tử và xây dựng một hệ sinh thái ngành công nghiệp tiền điện tử an toàn, cạnh tranh và bền vững. Theo dự thảo Lệnh Hoạt động Quy định của Bộ Tài chính được công bố vào tháng 11 năm 2024, phạm vi quy định của FCA sẽ được mở rộng từ các quy tắc chống rửa tiền hiện hành, chế độ xúc tiến tài chính và luật bảo vệ người tiêu dùng sang các hoạt động như vận hành nền tảng giao dịch tài sản tiền điện tử, dịch vụ trung gian, cho vay, đặt cược và tài chính phi tập trung, thúc đẩy Vương quốc Anh trở thành trung tâm tài chính tiền điện tử toàn cầu bằng cách cân bằng giữa đổi mới và rủi ro, tăng cường tính toàn vẹn của thị trường và bảo vệ người tiêu dùng. Mặc dù mức độ nhận thức cao về tài sản tiền điện tử ở Vương quốc Anh, sự biến động cao vốn có của thị trường, thiếu hệ thống định giá và tính ẩn danh của xuyên biên giới khiến nó trở thành mức độ rủi ro cao hơn đáng kể so với các sản phẩm tài chính truyền thống. Đặc biệt, FCA nhấn mạnh rằng ngay cả khi chế độ quản lý mới được thực hiện, các nhà đầu tư vẫn cần chuẩn bị sẵn sàng "mất hết tiền", và thị trường tiền điện tử không thể cung cấp sự bảo vệ tương tự như thị trường tài chính truyền thống do thiếu các tổ chức phát hành tập trung, cơ sở hạ tầng giải quyết rủi ro trưởng thành và cơ chế quản trị thống nhất. Do đó, định vị cốt lõi của hệ thống mới là "phòng ngừa và kiểm soát rủi ro" - giảm rủi ro hệ thống thông qua các ràng buộc dựa trên quy tắc, thay vì loại bỏ sự không chắc chắn cao của chính thị trường. Về thiết kế khung pháp lý, FCA liên kết chặt chẽ với các tiêu chuẩn quốc tế, tham gia sâu vào việc xây dựng các quy tắc của Tổ chức Ủy ban Chứng khoán Quốc tế (IOSCO), Ủy ban Ổn định Tài chính (FSB) và các tổ chức khác, dẫn đầu việc thực hiện các Khuyến nghị về Tài sản Kỹ thuật số và Tiền điện tử IOSCO, đồng thời thúc đẩy đánh giá ngang hàng về khung pháp lý toàn cầu. Hiện tại, họ đã phát hành các tài liệu thảo luận về quy định stablecoin và hệ thống lạm dụng thị trường, đồng thời có kế hoạch khởi động các cuộc tham vấn về phát hành stablecoin đủ điều kiện, bảo mật tài sản và các tiêu chuẩn hành vi theo từng giai đoạn vào năm 2025, để dành chỗ cho sự đổi mới cho ngành dưới hình thức "thiết lập khuôn khổ trước, sau đó chi tiết các quy tắc". Về tác động có thể xảy ra của quy định, FCA không chỉ tập trung vào chi phí trực tiếp của chi phí tuân thủ doanh nghiệp như nâng cấp hệ thống CNTT, đào tạo nhân viên và điều chỉnh quản trị, mà còn chú ý đến các tác động gián tiếp của những thay đổi trong cấu trúc thị trường, chẳng hạn như chuyển chi phí cho người tiêu dùng và sự ra đi của các tổ chức vừa và nhỏ. Để đạt được mục tiêu này, các cơ quan quản lý cam kết duy trì tính linh hoạt của chính sách thông qua các cơ chế như tham vấn mở và thảo luận bàn tròn trong ngành. Trong lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng, ngoài việc áp dụng Trách nhiệm của người tiêu dùng để tăng cường tính minh bạch, các quy tắc đặc biệt sẽ được bổ sung cho các đặc điểm của tài sản tiền điện tử, chẳng hạn như yêu cầu doanh nghiệp tiến hành kiểm tra nhận thức rủi ro trước khi người dùng tham gia, làm rõ các điều khoản chuyển quyền sở hữu tài sản và cấm cung cấp các sản phẩm cho vay rủi ro cao cho khách hàng bán lẻ, phản ánh cách tiếp cận khác biệt và thận trọng. ## Xây dựng khung pháp lý cho các nền tảng giao dịch tài sản tiền điện tử
Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) của Vương quốc Anh đã áp dụng một chiến lược cân bằng có tính đến sức sống của thị trường và phòng ngừa và kiểm soát rủi ro trong việc xây dựng khung pháp lý cho các nền tảng giao dịch tài sản tiền điện tử (CATP). Hiện tại, thị trường giao dịch tiền điện tử đang được toàn cầu hóa cao và các nhà khai thác nền tảng thường đảm nhận nhiều vai trò như mai mối giao dịch, lưu ký tài sản và thậm chí cung cấp tín dụng cùng một lúc. Các nhà quản lý đặc biệt lo ngại rằng các hoạt động giao dịch độc quyền không bị hạn chế trên các nền tảng có thể làm sai lệch cơ chế khám phá giá thị trường, trong khi sự phổ biến của giao dịch thuật toán và các chiến lược tần suất cao đã làm trầm trọng thêm sự biến động của thị trường và sự tham gia trực tiếp của các nhà đầu tư bán lẻ vào giao dịch đã khuếch đại tác hại tiềm ẩn của sự bất đối xứng thông tin. Để đối phó với những thách thức này, FCA đã đề xuất một cách tiếp cận quy định theo cấp độ. Ở cấp độ tiếp cận tổ chức, các dịch vụ cho khách hàng bán lẻ của Vương quốc Anh phải được cung cấp thông qua các tổ chức được ủy quyền tại địa phương, nhưng các nền tảng quốc tế được phép tiếp cận nhóm thanh khoản toàn cầu thông qua cấu trúc kép "chi nhánh + công ty con", trong đó chi nhánh Vương quốc Anh chịu trách nhiệm về các chức năng giao dịch cốt lõi và công ty con địa phương xử lý quyền truy cập của khách hàng và quản lý tuân thủ. Thiết kế này không chỉ duy trì sự kiểm soát của cơ quan quản lý đối với các liên kết chính mà còn tránh sự phân mảnh của thị trường do đóng cửa quá mức. Về thông số kỹ thuật của cơ chế giao dịch, các nhà khai thác nền tảng bị cấm thực hiện quyết định của họ để khớp lệnh và tất cả các giao dịch phải được thực hiện tự động theo các quy tắc đã công bố trước để loại bỏ lợi thế không công bằng có thể do sự can thiệp của con người mang lại. Đối với các nhà cung cấp thanh khoản như nhà tạo lập thị trường, các nền tảng được yêu cầu thiết lập các thỏa thuận truy cập minh bạch, tiết lộ các liên kết kinh doanh và ngăn chặn thao túng thị trường thông qua báo giá sai. Thanh toán và bảo mật tài sản là một trọng tâm quy định khác. FCA nhấn mạnh rằng các nền tảng giao dịch không nên đảm nhận chức năng thanh toán bù trừ hoặc cung cấp hỗ trợ tín dụng cho khách hàng và phải duy trì lập trường trung lập về rủi ro để tránh ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của thị trường do các vị thế độc quyền hoặc tiếp xúc tín dụng. Xem xét tính đặc thù của công nghệ blockchain, chương trình quản lý duy trì một mức độ linh hoạt nhất định trong các thỏa thuận thanh toán, nhưng yêu cầu nền tảng thông báo rõ ràng cho khách hàng về tính kịp thời và phân chia trách nhiệm chuyển giao tài sản. Về mặt minh bạch, dự kiến sẽ triển khai đồng thời hệ thống công bố thông tin sổ lệnh trước giao dịch và công bố dữ liệu sau giao dịch, nhưng cho phép chậm trễ thích hợp trong việc tiết lộ thông tin thương mại nhạy cảm. Điều đáng chú ý là theo quan điểm đặc thù của sự tham gia trực tiếp của các nhà đầu tư bán lẻ vào các giao dịch, cơ quan quản lý đã giao cho các nền tảng các nghĩa vụ giám sát tích cực hơn, bao gồm thiết lập các thông số rủi ro và xác định các giao dịch bất thường, để bù đắp cho khoảng cách pháp lý rằng hành vi của các nhà đầu tư cá nhân không phải tuân theo các quy tắc ứng xử tài chính. Khung pháp lý này độc đáo ở chỗ nó không chỉ hấp thụ sự khôn ngoan về quy định được tích lũy trong nhiều thập kỷ trên thị trường tài chính truyền thống, chẳng hạn như các phương pháp trưởng thành như quản lý nhà tạo lập thị trường và minh bạch giao dịch, mà còn xem xét đầy đủ các tính năng mới nổi như hoạt động 24×7, thanh toán hợp đồng thông minh và nhóm thanh khoản toàn cầu trên thị trường tài sản tiền điện tử. Trong sự đánh đổi giữa phòng ngừa và kiểm soát rủi ro và hiệu quả thị trường, FCA thể hiện định hướng "dựa trên rủi ro" rõ ràng, áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt đối với giao dịch tự doanh, tiếp xúc tín dụng và các hoạt động khác có thể gây nguy hiểm cho sự ổn định của hệ thống, đồng thời áp dụng các chiến lược tiêu chuẩn vừa phải cho các nhà tạo lập thị trường và giao dịch thuật toán giúp cải thiện chất lượng thị trường. Cách tiếp cận quy định khác biệt này phản ánh thái độ thận trọng của các cơ quan quản lý trong việc tìm kiếm sự cân bằng năng động giữa thúc đẩy đổi mới và ngăn ngừa và kiểm soát rủi ro. ## Hệ thống quản lý cho dịch vụ trung gian tài sản tiền điện tử
Cơ quan Quản lý Tài chính của Vương quốc Anh (FCA) đã thiết lập một chế độ quản lý tương xứng với rủi ro đối với trung gian tài sản tiền điện tử, có tính đến nhu cầu đa dạng của cả khách hàng bán lẻ và tổ chức. Trong thị trường tiền điện tử hiện tại, các bên trung gian đóng một vai trò quan trọng trong việc kết nối các nhà đầu tư với các nền tảng giao dịch, với khoảng 28% người dùng tiền điện tử của Vương quốc Anh tham gia thị trường thông qua trung gian thanh toán hoặc môi giới, nhưng các dịch vụ như vậy thường đi kèm với phí cao hơn và rủi ro bất đối xứng thông tin tiềm ẩn. Rủi ro cốt lõi của kinh doanh trung gian tập trung vào sự thiên vị nhận thức của người tiêu dùng và thiếu minh bạch thị trường. Một số trung gian không phân biệt rõ ràng giữa mô hình kinh doanh tự doanh và đại lý, thiết kế giao diện dễ bị nhầm lẫn với nền tảng giao dịch, khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ khó xác định được bản chất của dịch vụ. Chất lượng khớp lệnh không đồng đều, sự phân tán thanh khoản dẫn đến sự khác biệt đáng kể về giá của các tài sản tương tự và một số trung gian có nhiều sự chồng chéo kinh doanh, chẳng hạn như tham gia vào giao dịch độc quyền và khớp lệnh của khách hàng cùng một lúc, điều này có thể gây ra xung đột lợi ích. Mối quan tâm đặc biệt là mô hình "thanh toán theo dòng lệnh", mà FCA dự định cấm rõ ràng đối với các bên trung gian hướng lệnh của khách hàng đến một nền tảng giao dịch cụ thể để nhận hoa hồng, điều này có thể gây hại cho lợi ích thực hiện tốt nhất của khách hàng. Để đối phó với những rủi ro nêu trên, khung pháp lý đề xuất một chương trình quản trị theo lớp. Để thực hiện lệnh, các bên trung gian được yêu cầu thiết lập các tiêu chuẩn "thực hiện tốt nhất" tương tự như các tiêu chuẩn của thị trường tài chính truyền thống, đặc biệt là đối với các khách hàng bán lẻ, sử dụng "tổng cân nhắc" (bao gồm phí và chi phí ngụ ý) làm tiêu chuẩn. Các bên trung gian được yêu cầu thường xuyên đánh giá dữ liệu giá của ít nhất ba nền tảng giao dịch được Vương quốc Anh ủy quyền và xem xét chính sách thực thi hàng năm. Đối với kinh doanh xuyên biên giới, các tổ chức ở nước ngoài đáp ứng các tiêu chí nhất định được phép cung cấp dịch vụ thông qua chi nhánh Vương quốc Anh, nhưng khách hàng bán lẻ phải thiết lập mối quan hệ thông qua pháp nhân Vương quốc Anh. Về mặt minh bạch, đề xuất yêu cầu các trung gian giao dịch độc quyền tiết lộ thông tin chính như khối lượng giao dịch và giá gần như thời gian thực, đồng thời khám phá việc giới thiệu các quy tắc minh bạch trước giao dịch, chẳng hạn như yêu cầu các bên trung gian công bố phạm vi báo giá. Do sự khác biệt về tính thanh khoản của các tài sản tiền điện tử khác nhau, các cơ quan quản lý có thể miễn một số yêu cầu tiết lộ đối với các tổ chức quy mô nhỏ hoặc các tài sản cụ thể. Về phân loại khách hàng, cơ chế "opt-in" để khách hàng bán lẻ nâng cấp lên nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ được hạn chế nghiêm ngặt để ngăn chặn các bên trung gian xúi giục khách hàng từ bỏ các biện pháp bảo vệ không đúng cách. Khuôn khổ đặc biệt nhấn mạnh vào nguyên tắc trung lập công nghệ, áp dụng các tiêu chuẩn quy định thống nhất miễn là hoạt động kinh doanh về cơ bản giống nhau, bất kể công nghệ sổ cái tập trung hay phân tán được sử dụng. FCA sẽ làm rõ các chi tiết hoạt động thông qua tham vấn tiếp theo, bao gồm cách điều chỉnh các quy tắc về đánh giá tín dụng và thỏa thuận ân hạn trong Sổ tay Tín dụng Tiêu dùng hiện tại cho phù hợp với kịch bản cho vay tiền điện tử. Nhìn chung, các quy định mới cố gắng đạt được sự cân bằng giữa bảo vệ người tiêu dùng và khả năng cạnh tranh trên thị trường, yêu cầu các bên trung gian phải chịu trách nhiệm tiết lộ thông tin và tuân thủ nhiều hơn, đồng thời vẫn giữ được chỗ cho đổi mới mô hình kinh doanh. ## Quản lý rủi ro và kiểm soát thị trường cho vay tài sản tiền điện tử
Thị trường cho vay tài sản tiền điện tử thể hiện một đặc điểm chu kỳ điển hình, từ sự mở rộng nhanh chóng trong giai đoạn đầu đến tiếp xúc rủi ro tập trung ở giai đoạn sau, một quá trình bộc lộ rủi ro hệ thống duy nhất cho lĩnh vực này. Từ bản chất của mô hình kinh doanh, tính năng cốt lõi của nó là cơ chế chuyển quyền sở hữu tài sản đầy đủ, trong đó các nhà đầu tư chuyển quyền sở hữu hợp pháp và thụ hưởng của tài sản tiền điện tử sang nền tảng để đổi lấy lợi nhuận thu nhập cố định mà nền tảng đã hứa hẹn. Khi xem xét, phía nền tảng nhận ra lợi nhuận thông qua các chiến lược phân bổ tài sản đa dạng, bao gồm nhưng không giới hạn ở tái đầu tư, tham gia nhóm thanh khoản và tương tác giao thức tài chính phi tập trung. Từ góc độ pháp lý, có ba rủi ro chính trên thị trường hiện tại: thứ nhất, ở cấp độ bảo vệ nhà đầu tư bán lẻ, có một thành kiến nhận thức chung về hậu quả pháp lý của việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản; Thứ hai, trong kinh doanh cho vay thế chấp, sự biến động cao của tài sản tiền điện tử dẫn đến khả năng xảy ra rủi ro hệ thống do cơ chế gọi ký quỹ gây ra. Cuối cùng, có một xung đột lợi ích về cấu trúc trong thiết kế mô hình kinh tế của token nền tảng. Để đối phó với những rủi ro này, các cơ quan quản lý đang xây dựng các khung pháp lý khác biệt, bao gồm các hạn chế bảo vệ đối với thị trường bán lẻ và các yêu cầu quản lý rủi ro đối với các nhà đầu tư tổ chức. Về việc áp dụng sáng tạo các công cụ quản lý, các nhà hoạch định chính sách đang thúc đẩy việc thích ứng các quy tắc quản lý tài chính truyền thống. Các biện pháp cụ thể bao gồm thiết lập hệ thống đánh giá tín dụng dựa trên khả năng thanh toán, thực hiện hệ thống công bố thông tin quan trọng được tiêu chuẩn hóa và giới thiệu cơ chế đệm vốn cho rủi ro công nghệ. Đặc biệt lưu ý là stablecoin có thể được đối xử khác biệt trong khuôn khổ pháp lý do đặc tính ổn định giá của chúng, phản ánh sự cân bằng thận trọng của cơ quan quản lý giữa thúc đẩy đổi mới và ngăn ngừa rủi ro. ## Hạn chế mua tín dụng tài sản tiền điện tử
Cơ quan Quản lý Tài chính của Vương quốc Anh (FCA) đã lưu ý rằng việc sử dụng thẻ tín dụng hoặc các công cụ tín dụng khác để mua tài sản tiền điện tử đang phát triển nhanh chóng khi nó trở nên phổ biến hơn đối với người tiêu dùng. Cuộc khảo sát mới nhất cho thấy tỷ lệ người tiêu dùng Vương quốc Anh mua tài sản tiền điện tử thông qua thẻ tín dụng hoặc hạn mức tín dụng hiện có đã tăng từ 6% vào tháng 8 năm 2022 lên 14% vào tháng 8 năm 2024. Xu hướng này làm dấy lên lo ngại về quy định: Biến động mạnh về giá tài sản tiền điện tử có thể khiến người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc trả nợ trong một khoảng thời gian ngắn – khi giá trị của một tài sản giảm mạnh, người tiêu dùng dựa vào sự đánh giá cao của nó để trả nợ có thể rơi vào tình trạng khó khăn về tài chính, hoặc thậm chí ảnh hưởng đến điểm tín dụng của họ do thanh toán chậm, từ đó hạn chế khả năng nhận được tín dụng của họ trong tương lai. Đối mặt với rủi ro này, FCA đang xem xét thực hiện các hạn chế, bao gồm cấm sử dụng thẻ tín dụng để mua trực tiếp tài sản tiền điện tử, cũng như hạn chế hạn mức tín dụng do các tổ chức tiền điện tử cung cấp cho các giao dịch như vậy. Các nhà quản lý đặc biệt quan tâm đến việc bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương về tài chính theo chính sách này và cũng lưu ý rằng một số công ty thanh toán đã chủ động hạn chế các giao dịch liên quan. Tuy nhiên, vẫn có các nhà cung cấp dịch vụ tài sản tiền điện tử trên thị trường thúc đẩy các lựa chọn mua tín dụng, điều này có thể khiến người tiêu dùng gặp rủi ro tài chính không cần thiết. Đáng chú ý, đề xuất của FCA đã dành các miễn trừ cho các nhà phát hành stablecoin đủ điều kiện được FCA ủy quyền, phản ánh ý định của cơ quan quản lý nhằm đạt được sự cân bằng giữa kiểm soát rủi ro và đổi mới tài chính. Ở cấp độ hoạch định chính sách, FCA nhận ra rằng bất kỳ hạn chế nào cũng sẽ có tác động rộng rãi đến những người tham gia thị trường và người tiêu dùng, đồng thời đang tích cực thu thập phản hồi từ ngành để đánh giá tính khả thi và hiệu quả tiềm năng của các lựa chọn khác nhau. Sáng kiến này thể hiện khả năng quản lý rủi ro hướng tới tương lai của cơ quan quản lý Vương quốc Anh trên thị trường tài sản tiền điện tử, với mục tiêu cốt lõi là ngăn người tiêu dùng chấp nhận rủi ro tín dụng quá mức do sự biến động cao của tài sản tiền điện tử thông qua sự can thiệp theo quy định thận trọng, đồng thời duy trì sự ổn định tổng thể của thị trường tài chính. ## Đặc điểm kỹ thuật dịch vụ đặt cược tài sản tiền điện tử
Là một cơ chế quan trọng trong hệ sinh thái blockchain, đặt cược tài sản tiền điện tử (Staking) đang trải qua quá trình chuyển đổi từ thực hành kỹ thuật sang các dịch vụ tài chính được tiêu chuẩn hóa. Quá trình này đi kèm với sự phát triển của các đổi mới mô hình kinh doanh độc đáo và hồ sơ rủi ro, đòi hỏi phải thiết lập các khuôn khổ pháp lý thích hợp. Hiện tại, các dịch vụ staking chính thống chủ yếu tập trung vào việc hạ thấp ngưỡng tham gia, cho phép các nhà đầu tư bán lẻ gián tiếp tham gia vào công việc xác minh blockchain vốn yêu cầu ngưỡng kỹ thuật cao thông qua xác minh ủy thác và gộp tài sản. Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng mang lại những thách thức mới - các nhà đầu tư thường không nhận thức đầy đủ về các điều khoản phức tạp của hợp đồng thông minh, cơ chế khóa tài sản và cách tính lợi nhuận, và các lỗi kỹ thuật hoặc lỗi vận hành của các nhà cung cấp dịch vụ có thể trực tiếp dẫn đến mất mát tài sản của người dùng. Về kiến trúc kinh doanh, sự gia tăng của các mô hình đặt cược thanh khoản là đặc biệt đáng chú ý. Về mặt lý thuyết, mô hình này giải quyết vấn đề không đủ thanh khoản trong staking truyền thống bằng cách phát hành các token phái sinh đại diện cho tài sản cầm cố. Tuy nhiên, trên thực tế, các vấn đề như biến động giá và sự chậm trễ mua lại của token phái sinh có thể gây ra phản ứng dây chuyền, đặc biệt là trong thời kỳ thị trường biến động dữ dội. Đồng thời, một số nền tảng có tiết lộ mơ hồ và không thông báo rõ ràng cho người dùng về quyền sở hữu thực tế đối với tài sản trong thời gian cầm cố, điều này đặt ra một mối nguy hiểm tiềm ẩn cho các tranh chấp tiềm ẩn. Cốt lõi của sự can thiệp theo quy định là thiết lập các tiêu chuẩn hoạt động minh bạch và có trách nhiệm, bao gồm nhưng không giới hạn ở các yêu cầu cụ thể như tiết lộ bắt buộc các điều khoản chính, điều chỉnh việc quản lý các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba và thực hiện việc lưu ký tài sản riêng biệt. Từ góc độ tổng thể của quản lý rủi ro, dịch vụ staking thực sự xây dựng một hệ thống tin cậy đa cấp: cấp độ kỹ thuật phụ thuộc vào sự ổn định của giao thức blockchain, cấp độ hoạt động phụ thuộc vào khả năng chuyên môn của nhà cung cấp dịch vụ, và trình độ tài chính đòi hỏi cơ chế phân phối thu nhập và bù đắp rủi ro hợp lý. Quy định hiệu quả phải bao gồm cả ba khía cạnh cùng một lúc, không chỉ để bảo vệ các nhà đầu tư bán lẻ gặp bất lợi về thông tin mà còn cung cấp kỳ vọng phát triển rõ ràng cho các thực thể sáng tạo hoạt động tuân thủ. Trong tương lai, với việc mở rộng quy mô tài sản cầm cố và sự gia tăng độ phức tạp của sản phẩm, làm thế nào để ngăn ngừa rủi ro hệ thống mà vẫn duy trì tính trung lập của công nghệ sẽ trở thành chủ đề quan trọng để các cơ quan quản lý và ngành khám phá. ## Lộ trình quản lý tài chính phi tập trung (DeFi)
Là một đổi mới quan trọng trong lĩnh vực tài sản tiền điện tử, tài chính phi tập trung (DeFi) phải đối mặt với những thách thức độc đáo trong việc xây dựng khung pháp lý của nó. Các dịch vụ được quảng cáo là "phi tập trung" trên thị trường hiện tại thực sự là quang phổ - từ mô hình kết hợp từ hoàn toàn theo hướng thuật toán đến sự hiện diện của các đối tượng kiểm soát đáng kể. Cơ quan Quản lý Tài chính Vương quốc Anh (FCA) áp dụng nguyên tắc quản lý "chất hơn hình thức", tập trung vào sự tồn tại của một người kiểm soát hoặc thực thể có thể xác định được, bao gồm các chủ sở hữu khóa quản lý có thể sửa đổi hợp đồng thông minh, các nhóm ra quyết định nắm giữ tập trung mã thông báo quản trị và các nhóm phát triển cung cấp hỗ trợ kỹ thuật quan trọng. Các dịch vụ DeFi được vận hành bởi các thực thể như vậy, bất kể kiến trúc kỹ thuật của chúng, sẽ được quy định như các tổ chức tài chính truyền thống, bao gồm toàn bộ chuỗi kinh doanh như giao dịch, cho vay và quản lý tài sản. Ở cấp độ thực hiện quy định cụ thể, các cơ quan quản lý đặc biệt chú ý đến ba khía cạnh rủi ro cốt lõi: thứ nhất, rủi ro kỹ thuật, trong đó các lỗ hổng hợp đồng thông minh có thể khiến tài sản của người dùng bốc hơi ngay lập tức và khó phục hồi; Thứ hai là rủi ro quản trị và cơ chế ra quyết định của các tổ chức tự trị phi tập trung có thể làm mờ các đối tượng chịu trách nhiệm; Cuối cùng là rủi ro nhận thức, điều này thường khó hiểu được các cơ chế phức tạp của staking, khai thác thanh khoản, v.v. Để đạt được mục tiêu này, các yêu cầu pháp lý phải đảm bảo tính minh bạch trong công bố thông tin, tính công bằng trong thiết kế sản phẩm và hiệu quả của cơ chế giải quyết tranh chấp. Điều quan trọng cần lưu ý là đối với các thỏa thuận không có cơ quan kiểm soát trung ương thực sự, quy định sẽ vẫn khoan dung vừa phải, nhưng yêu cầu nó phải đáp ứng các tiêu chuẩn chống rửa tiền và bảo vệ người tiêu dùng cơ bản. Để đạt được sự cân bằng giữa quy định và đổi mới, Vương quốc Anh đã áp dụng cách tiếp cận quy định dần dần. Trong giai đoạn đầu, ranh giới quy định sẽ được làm rõ thông qua các cuộc đối thoại trong ngành, đặc biệt là đối với các vấn đề tiên tiến như xác định trách nhiệm của chủ sở hữu token quản trị và các tiêu chuẩn kiểm toán bảo mật của hợp đồng thông minh. Cơ chế sandbox quản trị sẽ được sử dụng để kiểm tra khả năng tồn tại của các giải pháp tuân thủ tự động, chẳng hạn như sử dụng oracle để giám sát hoạt động trên chuỗi trong thời gian thực hoặc phát triển "plugin quản trị" dành riêng cho DeFi. Loại giám sát linh hoạt này không chỉ dành không gian cho đổi mới công nghệ mà còn ngăn chặn chênh lệch giá theo quy định thông qua nguyên tắc "cùng hoạt động, cùng rủi ro và cùng giám sát". Khi sự hài hòa quy định quốc tế ngày càng sâu sắc, Vương quốc Anh sẽ linh hoạt điều chỉnh khung chính sách của mình để duy trì khả năng cạnh tranh trong không gian tài sản tiền điện tử toàn cầu trong khi vẫn duy trì sự ổn định tài chính. ## Kết luận & Triển vọng
Việc thiết lập khung pháp lý của Vương quốc Anh đối với tài sản tiền điện tử đánh dấu một sự thay đổi mô hình sâu sắc trong việc quản trị thị trường tài chính. Thay vì chỉ đơn giản là cấy ghép mô hình quản lý tài chính truyền thống hoặc áp dụng cách tiếp cận tự do cho các công nghệ mới nổi, cải cách hệ thống này đã xây dựng một hệ thống quản lý có nguyên tắc và linh hoạt bằng cách xác định chính xác các đặc điểm rủi ro độc đáo của thị trường tiền điện tử. Về thiết kế khung pháp lý, FCA đã thể hiện sự khôn ngoan về quy định theo thứ bậc và tiến bộ. Ở cấp độ cơ bản, chúng tôi sẽ tập trung vào các nền tảng giao dịch như là trung tâm thị trường và định hình lại sự mạnh mẽ của cơ sở hạ tầng thị trường bằng cách bắt buộc các quy tắc giao dịch không tùy ý và hạn chế giao dịch trên tài khoản cá nhân. Cải cách này nhắm trực tiếp vào nguồn rủi ro hệ thống nổi bật nhất trên thị trường tiền điện tử, đặt nền tảng vững chắc cho toàn bộ hệ thống quản lý. Ở cấp độ trung gian, các nỗ lực được thực hiện để chuẩn hóa chuỗi dịch vụ trung gian, với tính minh bạch của việc thực hiện lệnh là cốt lõi và xây dựng cơ chế bảo vệ người tiêu dùng trong toàn bộ quá trình giao dịch. Đặc biệt lưu ý là các điều khoản đặc biệt về giao dịch thuật toán và tạo lập thị trường, vừa nhận ra các đặc điểm kỹ thuật của thị trường tiền điện tử vừa bảo vệ chống lại sự biến dạng thị trường có thể phát sinh từ các mô hình giao dịch mới. Đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao như cho vay và cầm cố tiền điện tử, kế hoạch quy định áp dụng cường độ quy định khác biệt. Chiến lược quản lý phân cấp này không chỉ phản ánh khái niệm giám sát dựa trên rủi ro mà còn tránh được sự ức chế đổi mới mà "một kích thước phù hợp với tất cả" có thể mang lại. Trong các lĩnh vực tiên tiến như DeFi, các nhà quản lý đã cho thấy sự linh hoạt về chính sách hiếm hoi và nguyên tắc quản lý "chất hơn hình thức" do họ đề xuất không chỉ đảm bảo phạm vi giám sát hiệu quả mà còn dành chỗ cho thử nghiệm trong quá trình phát triển công nghệ. Giá trị độc đáo của hệ thống quản lý này nằm ở khả năng thích ứng năng động của nó. FCA đã thiết lập rõ ràng một cơ chế phản hồi chính sách để hiệu chỉnh quy định thông qua đối thoại thị trường đang diễn ra. Thiết kế này không chỉ khắc phục những thiếu sót của giám sát truyền thống trong việc ứng phó với sự thay đổi công nghệ mà còn ngăn chặn sự tích tụ rủi ro có thể gây ra bởi "lỗ hổng pháp lý". Về mặt hợp tác quản lý xuyên biên giới, mô hình quy định kết hợp "chi nhánh + công ty con" được đề xuất trong kế hoạch không chỉ duy trì chủ quyền quản lý của Vương quốc Anh mà còn duy trì sự kết nối với thị trường quốc tế. Trong tương lai, việc thực hiện khung pháp lý này sẽ phải đối mặt với ba thử nghiệm: những thách thức về thích ứng quy tắc do các lần lặp lại công nghệ mang lại, những thách thức về sự phối hợp quy định trong một thị trường toàn cầu hóa và sự cân bằng tinh tế giữa chi phí tuân thủ và sự năng động đổi mới. FCA nhận thức được điều này, nhấn mạnh một con đường "cải cách dần dần" đặt ra một điểm mấu chốt về quy định rõ ràng và để lại chỗ cho các quy tắc được tối ưu hóa dựa trên phản hồi từ thực tế. Triết lý pháp lý thực tế và hướng tới tương lai này có thể mang lại cho Vương quốc Anh lợi thế đi đầu trong cuộc cạnh tranh quốc tế về quản lý tài sản tiền điện tử và cung cấp một mô hình thể chế có giá trị cho quản trị tài sản tiền điện tử toàn cầu.
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
Về thảo luận về việc quản lý hoạt động mã hóa tài sản
Tổng quan
Vào tháng 5 năm 2025, Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) của Vương quốc Anh đã xuất bản một tài liệu thảo luận về quy định các hoạt động tài sản tiền điện tử (DP25/1), nhằm thực hiện kế hoạch lập pháp năm 2023 của Bộ Tài chính Vương quốc Anh về quy định tài sản tiền điện tử và xây dựng một hệ sinh thái ngành công nghiệp tiền điện tử an toàn, cạnh tranh và bền vững. Theo dự thảo Lệnh Hoạt động Quy định của Bộ Tài chính được công bố vào tháng 11 năm 2024, phạm vi quy định của FCA sẽ được mở rộng từ các quy tắc chống rửa tiền hiện hành, chế độ xúc tiến tài chính và luật bảo vệ người tiêu dùng sang các hoạt động như vận hành nền tảng giao dịch tài sản tiền điện tử, dịch vụ trung gian, cho vay, đặt cược và tài chính phi tập trung, thúc đẩy Vương quốc Anh trở thành trung tâm tài chính tiền điện tử toàn cầu bằng cách cân bằng giữa đổi mới và rủi ro, tăng cường tính toàn vẹn của thị trường và bảo vệ người tiêu dùng. Mặc dù mức độ nhận thức cao về tài sản tiền điện tử ở Vương quốc Anh, sự biến động cao vốn có của thị trường, thiếu hệ thống định giá và tính ẩn danh của xuyên biên giới khiến nó trở thành mức độ rủi ro cao hơn đáng kể so với các sản phẩm tài chính truyền thống. Đặc biệt, FCA nhấn mạnh rằng ngay cả khi chế độ quản lý mới được thực hiện, các nhà đầu tư vẫn cần chuẩn bị sẵn sàng "mất hết tiền", và thị trường tiền điện tử không thể cung cấp sự bảo vệ tương tự như thị trường tài chính truyền thống do thiếu các tổ chức phát hành tập trung, cơ sở hạ tầng giải quyết rủi ro trưởng thành và cơ chế quản trị thống nhất. Do đó, định vị cốt lõi của hệ thống mới là "phòng ngừa và kiểm soát rủi ro" - giảm rủi ro hệ thống thông qua các ràng buộc dựa trên quy tắc, thay vì loại bỏ sự không chắc chắn cao của chính thị trường. Về thiết kế khung pháp lý, FCA liên kết chặt chẽ với các tiêu chuẩn quốc tế, tham gia sâu vào việc xây dựng các quy tắc của Tổ chức Ủy ban Chứng khoán Quốc tế (IOSCO), Ủy ban Ổn định Tài chính (FSB) và các tổ chức khác, dẫn đầu việc thực hiện các Khuyến nghị về Tài sản Kỹ thuật số và Tiền điện tử IOSCO, đồng thời thúc đẩy đánh giá ngang hàng về khung pháp lý toàn cầu. Hiện tại, họ đã phát hành các tài liệu thảo luận về quy định stablecoin và hệ thống lạm dụng thị trường, đồng thời có kế hoạch khởi động các cuộc tham vấn về phát hành stablecoin đủ điều kiện, bảo mật tài sản và các tiêu chuẩn hành vi theo từng giai đoạn vào năm 2025, để dành chỗ cho sự đổi mới cho ngành dưới hình thức "thiết lập khuôn khổ trước, sau đó chi tiết các quy tắc". Về tác động có thể xảy ra của quy định, FCA không chỉ tập trung vào chi phí trực tiếp của chi phí tuân thủ doanh nghiệp như nâng cấp hệ thống CNTT, đào tạo nhân viên và điều chỉnh quản trị, mà còn chú ý đến các tác động gián tiếp của những thay đổi trong cấu trúc thị trường, chẳng hạn như chuyển chi phí cho người tiêu dùng và sự ra đi của các tổ chức vừa và nhỏ. Để đạt được mục tiêu này, các cơ quan quản lý cam kết duy trì tính linh hoạt của chính sách thông qua các cơ chế như tham vấn mở và thảo luận bàn tròn trong ngành. Trong lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng, ngoài việc áp dụng Trách nhiệm của người tiêu dùng để tăng cường tính minh bạch, các quy tắc đặc biệt sẽ được bổ sung cho các đặc điểm của tài sản tiền điện tử, chẳng hạn như yêu cầu doanh nghiệp tiến hành kiểm tra nhận thức rủi ro trước khi người dùng tham gia, làm rõ các điều khoản chuyển quyền sở hữu tài sản và cấm cung cấp các sản phẩm cho vay rủi ro cao cho khách hàng bán lẻ, phản ánh cách tiếp cận khác biệt và thận trọng. ## Xây dựng khung pháp lý cho các nền tảng giao dịch tài sản tiền điện tử
Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) của Vương quốc Anh đã áp dụng một chiến lược cân bằng có tính đến sức sống của thị trường và phòng ngừa và kiểm soát rủi ro trong việc xây dựng khung pháp lý cho các nền tảng giao dịch tài sản tiền điện tử (CATP). Hiện tại, thị trường giao dịch tiền điện tử đang được toàn cầu hóa cao và các nhà khai thác nền tảng thường đảm nhận nhiều vai trò như mai mối giao dịch, lưu ký tài sản và thậm chí cung cấp tín dụng cùng một lúc. Các nhà quản lý đặc biệt lo ngại rằng các hoạt động giao dịch độc quyền không bị hạn chế trên các nền tảng có thể làm sai lệch cơ chế khám phá giá thị trường, trong khi sự phổ biến của giao dịch thuật toán và các chiến lược tần suất cao đã làm trầm trọng thêm sự biến động của thị trường và sự tham gia trực tiếp của các nhà đầu tư bán lẻ vào giao dịch đã khuếch đại tác hại tiềm ẩn của sự bất đối xứng thông tin. Để đối phó với những thách thức này, FCA đã đề xuất một cách tiếp cận quy định theo cấp độ. Ở cấp độ tiếp cận tổ chức, các dịch vụ cho khách hàng bán lẻ của Vương quốc Anh phải được cung cấp thông qua các tổ chức được ủy quyền tại địa phương, nhưng các nền tảng quốc tế được phép tiếp cận nhóm thanh khoản toàn cầu thông qua cấu trúc kép "chi nhánh + công ty con", trong đó chi nhánh Vương quốc Anh chịu trách nhiệm về các chức năng giao dịch cốt lõi và công ty con địa phương xử lý quyền truy cập của khách hàng và quản lý tuân thủ. Thiết kế này không chỉ duy trì sự kiểm soát của cơ quan quản lý đối với các liên kết chính mà còn tránh sự phân mảnh của thị trường do đóng cửa quá mức. Về thông số kỹ thuật của cơ chế giao dịch, các nhà khai thác nền tảng bị cấm thực hiện quyết định của họ để khớp lệnh và tất cả các giao dịch phải được thực hiện tự động theo các quy tắc đã công bố trước để loại bỏ lợi thế không công bằng có thể do sự can thiệp của con người mang lại. Đối với các nhà cung cấp thanh khoản như nhà tạo lập thị trường, các nền tảng được yêu cầu thiết lập các thỏa thuận truy cập minh bạch, tiết lộ các liên kết kinh doanh và ngăn chặn thao túng thị trường thông qua báo giá sai. Thanh toán và bảo mật tài sản là một trọng tâm quy định khác. FCA nhấn mạnh rằng các nền tảng giao dịch không nên đảm nhận chức năng thanh toán bù trừ hoặc cung cấp hỗ trợ tín dụng cho khách hàng và phải duy trì lập trường trung lập về rủi ro để tránh ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của thị trường do các vị thế độc quyền hoặc tiếp xúc tín dụng. Xem xét tính đặc thù của công nghệ blockchain, chương trình quản lý duy trì một mức độ linh hoạt nhất định trong các thỏa thuận thanh toán, nhưng yêu cầu nền tảng thông báo rõ ràng cho khách hàng về tính kịp thời và phân chia trách nhiệm chuyển giao tài sản. Về mặt minh bạch, dự kiến sẽ triển khai đồng thời hệ thống công bố thông tin sổ lệnh trước giao dịch và công bố dữ liệu sau giao dịch, nhưng cho phép chậm trễ thích hợp trong việc tiết lộ thông tin thương mại nhạy cảm. Điều đáng chú ý là theo quan điểm đặc thù của sự tham gia trực tiếp của các nhà đầu tư bán lẻ vào các giao dịch, cơ quan quản lý đã giao cho các nền tảng các nghĩa vụ giám sát tích cực hơn, bao gồm thiết lập các thông số rủi ro và xác định các giao dịch bất thường, để bù đắp cho khoảng cách pháp lý rằng hành vi của các nhà đầu tư cá nhân không phải tuân theo các quy tắc ứng xử tài chính. Khung pháp lý này độc đáo ở chỗ nó không chỉ hấp thụ sự khôn ngoan về quy định được tích lũy trong nhiều thập kỷ trên thị trường tài chính truyền thống, chẳng hạn như các phương pháp trưởng thành như quản lý nhà tạo lập thị trường và minh bạch giao dịch, mà còn xem xét đầy đủ các tính năng mới nổi như hoạt động 24×7, thanh toán hợp đồng thông minh và nhóm thanh khoản toàn cầu trên thị trường tài sản tiền điện tử. Trong sự đánh đổi giữa phòng ngừa và kiểm soát rủi ro và hiệu quả thị trường, FCA thể hiện định hướng "dựa trên rủi ro" rõ ràng, áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt đối với giao dịch tự doanh, tiếp xúc tín dụng và các hoạt động khác có thể gây nguy hiểm cho sự ổn định của hệ thống, đồng thời áp dụng các chiến lược tiêu chuẩn vừa phải cho các nhà tạo lập thị trường và giao dịch thuật toán giúp cải thiện chất lượng thị trường. Cách tiếp cận quy định khác biệt này phản ánh thái độ thận trọng của các cơ quan quản lý trong việc tìm kiếm sự cân bằng năng động giữa thúc đẩy đổi mới và ngăn ngừa và kiểm soát rủi ro. ## Hệ thống quản lý cho dịch vụ trung gian tài sản tiền điện tử
Cơ quan Quản lý Tài chính của Vương quốc Anh (FCA) đã thiết lập một chế độ quản lý tương xứng với rủi ro đối với trung gian tài sản tiền điện tử, có tính đến nhu cầu đa dạng của cả khách hàng bán lẻ và tổ chức. Trong thị trường tiền điện tử hiện tại, các bên trung gian đóng một vai trò quan trọng trong việc kết nối các nhà đầu tư với các nền tảng giao dịch, với khoảng 28% người dùng tiền điện tử của Vương quốc Anh tham gia thị trường thông qua trung gian thanh toán hoặc môi giới, nhưng các dịch vụ như vậy thường đi kèm với phí cao hơn và rủi ro bất đối xứng thông tin tiềm ẩn. Rủi ro cốt lõi của kinh doanh trung gian tập trung vào sự thiên vị nhận thức của người tiêu dùng và thiếu minh bạch thị trường. Một số trung gian không phân biệt rõ ràng giữa mô hình kinh doanh tự doanh và đại lý, thiết kế giao diện dễ bị nhầm lẫn với nền tảng giao dịch, khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ khó xác định được bản chất của dịch vụ. Chất lượng khớp lệnh không đồng đều, sự phân tán thanh khoản dẫn đến sự khác biệt đáng kể về giá của các tài sản tương tự và một số trung gian có nhiều sự chồng chéo kinh doanh, chẳng hạn như tham gia vào giao dịch độc quyền và khớp lệnh của khách hàng cùng một lúc, điều này có thể gây ra xung đột lợi ích. Mối quan tâm đặc biệt là mô hình "thanh toán theo dòng lệnh", mà FCA dự định cấm rõ ràng đối với các bên trung gian hướng lệnh của khách hàng đến một nền tảng giao dịch cụ thể để nhận hoa hồng, điều này có thể gây hại cho lợi ích thực hiện tốt nhất của khách hàng. Để đối phó với những rủi ro nêu trên, khung pháp lý đề xuất một chương trình quản trị theo lớp. Để thực hiện lệnh, các bên trung gian được yêu cầu thiết lập các tiêu chuẩn "thực hiện tốt nhất" tương tự như các tiêu chuẩn của thị trường tài chính truyền thống, đặc biệt là đối với các khách hàng bán lẻ, sử dụng "tổng cân nhắc" (bao gồm phí và chi phí ngụ ý) làm tiêu chuẩn. Các bên trung gian được yêu cầu thường xuyên đánh giá dữ liệu giá của ít nhất ba nền tảng giao dịch được Vương quốc Anh ủy quyền và xem xét chính sách thực thi hàng năm. Đối với kinh doanh xuyên biên giới, các tổ chức ở nước ngoài đáp ứng các tiêu chí nhất định được phép cung cấp dịch vụ thông qua chi nhánh Vương quốc Anh, nhưng khách hàng bán lẻ phải thiết lập mối quan hệ thông qua pháp nhân Vương quốc Anh. Về mặt minh bạch, đề xuất yêu cầu các trung gian giao dịch độc quyền tiết lộ thông tin chính như khối lượng giao dịch và giá gần như thời gian thực, đồng thời khám phá việc giới thiệu các quy tắc minh bạch trước giao dịch, chẳng hạn như yêu cầu các bên trung gian công bố phạm vi báo giá. Do sự khác biệt về tính thanh khoản của các tài sản tiền điện tử khác nhau, các cơ quan quản lý có thể miễn một số yêu cầu tiết lộ đối với các tổ chức quy mô nhỏ hoặc các tài sản cụ thể. Về phân loại khách hàng, cơ chế "opt-in" để khách hàng bán lẻ nâng cấp lên nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ được hạn chế nghiêm ngặt để ngăn chặn các bên trung gian xúi giục khách hàng từ bỏ các biện pháp bảo vệ không đúng cách. Khuôn khổ đặc biệt nhấn mạnh vào nguyên tắc trung lập công nghệ, áp dụng các tiêu chuẩn quy định thống nhất miễn là hoạt động kinh doanh về cơ bản giống nhau, bất kể công nghệ sổ cái tập trung hay phân tán được sử dụng. FCA sẽ làm rõ các chi tiết hoạt động thông qua tham vấn tiếp theo, bao gồm cách điều chỉnh các quy tắc về đánh giá tín dụng và thỏa thuận ân hạn trong Sổ tay Tín dụng Tiêu dùng hiện tại cho phù hợp với kịch bản cho vay tiền điện tử. Nhìn chung, các quy định mới cố gắng đạt được sự cân bằng giữa bảo vệ người tiêu dùng và khả năng cạnh tranh trên thị trường, yêu cầu các bên trung gian phải chịu trách nhiệm tiết lộ thông tin và tuân thủ nhiều hơn, đồng thời vẫn giữ được chỗ cho đổi mới mô hình kinh doanh. ## Quản lý rủi ro và kiểm soát thị trường cho vay tài sản tiền điện tử
Thị trường cho vay tài sản tiền điện tử thể hiện một đặc điểm chu kỳ điển hình, từ sự mở rộng nhanh chóng trong giai đoạn đầu đến tiếp xúc rủi ro tập trung ở giai đoạn sau, một quá trình bộc lộ rủi ro hệ thống duy nhất cho lĩnh vực này. Từ bản chất của mô hình kinh doanh, tính năng cốt lõi của nó là cơ chế chuyển quyền sở hữu tài sản đầy đủ, trong đó các nhà đầu tư chuyển quyền sở hữu hợp pháp và thụ hưởng của tài sản tiền điện tử sang nền tảng để đổi lấy lợi nhuận thu nhập cố định mà nền tảng đã hứa hẹn. Khi xem xét, phía nền tảng nhận ra lợi nhuận thông qua các chiến lược phân bổ tài sản đa dạng, bao gồm nhưng không giới hạn ở tái đầu tư, tham gia nhóm thanh khoản và tương tác giao thức tài chính phi tập trung. Từ góc độ pháp lý, có ba rủi ro chính trên thị trường hiện tại: thứ nhất, ở cấp độ bảo vệ nhà đầu tư bán lẻ, có một thành kiến nhận thức chung về hậu quả pháp lý của việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản; Thứ hai, trong kinh doanh cho vay thế chấp, sự biến động cao của tài sản tiền điện tử dẫn đến khả năng xảy ra rủi ro hệ thống do cơ chế gọi ký quỹ gây ra. Cuối cùng, có một xung đột lợi ích về cấu trúc trong thiết kế mô hình kinh tế của token nền tảng. Để đối phó với những rủi ro này, các cơ quan quản lý đang xây dựng các khung pháp lý khác biệt, bao gồm các hạn chế bảo vệ đối với thị trường bán lẻ và các yêu cầu quản lý rủi ro đối với các nhà đầu tư tổ chức. Về việc áp dụng sáng tạo các công cụ quản lý, các nhà hoạch định chính sách đang thúc đẩy việc thích ứng các quy tắc quản lý tài chính truyền thống. Các biện pháp cụ thể bao gồm thiết lập hệ thống đánh giá tín dụng dựa trên khả năng thanh toán, thực hiện hệ thống công bố thông tin quan trọng được tiêu chuẩn hóa và giới thiệu cơ chế đệm vốn cho rủi ro công nghệ. Đặc biệt lưu ý là stablecoin có thể được đối xử khác biệt trong khuôn khổ pháp lý do đặc tính ổn định giá của chúng, phản ánh sự cân bằng thận trọng của cơ quan quản lý giữa thúc đẩy đổi mới và ngăn ngừa rủi ro. ## Hạn chế mua tín dụng tài sản tiền điện tử
Cơ quan Quản lý Tài chính của Vương quốc Anh (FCA) đã lưu ý rằng việc sử dụng thẻ tín dụng hoặc các công cụ tín dụng khác để mua tài sản tiền điện tử đang phát triển nhanh chóng khi nó trở nên phổ biến hơn đối với người tiêu dùng. Cuộc khảo sát mới nhất cho thấy tỷ lệ người tiêu dùng Vương quốc Anh mua tài sản tiền điện tử thông qua thẻ tín dụng hoặc hạn mức tín dụng hiện có đã tăng từ 6% vào tháng 8 năm 2022 lên 14% vào tháng 8 năm 2024. Xu hướng này làm dấy lên lo ngại về quy định: Biến động mạnh về giá tài sản tiền điện tử có thể khiến người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc trả nợ trong một khoảng thời gian ngắn – khi giá trị của một tài sản giảm mạnh, người tiêu dùng dựa vào sự đánh giá cao của nó để trả nợ có thể rơi vào tình trạng khó khăn về tài chính, hoặc thậm chí ảnh hưởng đến điểm tín dụng của họ do thanh toán chậm, từ đó hạn chế khả năng nhận được tín dụng của họ trong tương lai. Đối mặt với rủi ro này, FCA đang xem xét thực hiện các hạn chế, bao gồm cấm sử dụng thẻ tín dụng để mua trực tiếp tài sản tiền điện tử, cũng như hạn chế hạn mức tín dụng do các tổ chức tiền điện tử cung cấp cho các giao dịch như vậy. Các nhà quản lý đặc biệt quan tâm đến việc bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương về tài chính theo chính sách này và cũng lưu ý rằng một số công ty thanh toán đã chủ động hạn chế các giao dịch liên quan. Tuy nhiên, vẫn có các nhà cung cấp dịch vụ tài sản tiền điện tử trên thị trường thúc đẩy các lựa chọn mua tín dụng, điều này có thể khiến người tiêu dùng gặp rủi ro tài chính không cần thiết. Đáng chú ý, đề xuất của FCA đã dành các miễn trừ cho các nhà phát hành stablecoin đủ điều kiện được FCA ủy quyền, phản ánh ý định của cơ quan quản lý nhằm đạt được sự cân bằng giữa kiểm soát rủi ro và đổi mới tài chính. Ở cấp độ hoạch định chính sách, FCA nhận ra rằng bất kỳ hạn chế nào cũng sẽ có tác động rộng rãi đến những người tham gia thị trường và người tiêu dùng, đồng thời đang tích cực thu thập phản hồi từ ngành để đánh giá tính khả thi và hiệu quả tiềm năng của các lựa chọn khác nhau. Sáng kiến này thể hiện khả năng quản lý rủi ro hướng tới tương lai của cơ quan quản lý Vương quốc Anh trên thị trường tài sản tiền điện tử, với mục tiêu cốt lõi là ngăn người tiêu dùng chấp nhận rủi ro tín dụng quá mức do sự biến động cao của tài sản tiền điện tử thông qua sự can thiệp theo quy định thận trọng, đồng thời duy trì sự ổn định tổng thể của thị trường tài chính. ## Đặc điểm kỹ thuật dịch vụ đặt cược tài sản tiền điện tử
Là một cơ chế quan trọng trong hệ sinh thái blockchain, đặt cược tài sản tiền điện tử (Staking) đang trải qua quá trình chuyển đổi từ thực hành kỹ thuật sang các dịch vụ tài chính được tiêu chuẩn hóa. Quá trình này đi kèm với sự phát triển của các đổi mới mô hình kinh doanh độc đáo và hồ sơ rủi ro, đòi hỏi phải thiết lập các khuôn khổ pháp lý thích hợp. Hiện tại, các dịch vụ staking chính thống chủ yếu tập trung vào việc hạ thấp ngưỡng tham gia, cho phép các nhà đầu tư bán lẻ gián tiếp tham gia vào công việc xác minh blockchain vốn yêu cầu ngưỡng kỹ thuật cao thông qua xác minh ủy thác và gộp tài sản. Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng mang lại những thách thức mới - các nhà đầu tư thường không nhận thức đầy đủ về các điều khoản phức tạp của hợp đồng thông minh, cơ chế khóa tài sản và cách tính lợi nhuận, và các lỗi kỹ thuật hoặc lỗi vận hành của các nhà cung cấp dịch vụ có thể trực tiếp dẫn đến mất mát tài sản của người dùng. Về kiến trúc kinh doanh, sự gia tăng của các mô hình đặt cược thanh khoản là đặc biệt đáng chú ý. Về mặt lý thuyết, mô hình này giải quyết vấn đề không đủ thanh khoản trong staking truyền thống bằng cách phát hành các token phái sinh đại diện cho tài sản cầm cố. Tuy nhiên, trên thực tế, các vấn đề như biến động giá và sự chậm trễ mua lại của token phái sinh có thể gây ra phản ứng dây chuyền, đặc biệt là trong thời kỳ thị trường biến động dữ dội. Đồng thời, một số nền tảng có tiết lộ mơ hồ và không thông báo rõ ràng cho người dùng về quyền sở hữu thực tế đối với tài sản trong thời gian cầm cố, điều này đặt ra một mối nguy hiểm tiềm ẩn cho các tranh chấp tiềm ẩn. Cốt lõi của sự can thiệp theo quy định là thiết lập các tiêu chuẩn hoạt động minh bạch và có trách nhiệm, bao gồm nhưng không giới hạn ở các yêu cầu cụ thể như tiết lộ bắt buộc các điều khoản chính, điều chỉnh việc quản lý các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba và thực hiện việc lưu ký tài sản riêng biệt. Từ góc độ tổng thể của quản lý rủi ro, dịch vụ staking thực sự xây dựng một hệ thống tin cậy đa cấp: cấp độ kỹ thuật phụ thuộc vào sự ổn định của giao thức blockchain, cấp độ hoạt động phụ thuộc vào khả năng chuyên môn của nhà cung cấp dịch vụ, và trình độ tài chính đòi hỏi cơ chế phân phối thu nhập và bù đắp rủi ro hợp lý. Quy định hiệu quả phải bao gồm cả ba khía cạnh cùng một lúc, không chỉ để bảo vệ các nhà đầu tư bán lẻ gặp bất lợi về thông tin mà còn cung cấp kỳ vọng phát triển rõ ràng cho các thực thể sáng tạo hoạt động tuân thủ. Trong tương lai, với việc mở rộng quy mô tài sản cầm cố và sự gia tăng độ phức tạp của sản phẩm, làm thế nào để ngăn ngừa rủi ro hệ thống mà vẫn duy trì tính trung lập của công nghệ sẽ trở thành chủ đề quan trọng để các cơ quan quản lý và ngành khám phá. ## Lộ trình quản lý tài chính phi tập trung (DeFi)
Là một đổi mới quan trọng trong lĩnh vực tài sản tiền điện tử, tài chính phi tập trung (DeFi) phải đối mặt với những thách thức độc đáo trong việc xây dựng khung pháp lý của nó. Các dịch vụ được quảng cáo là "phi tập trung" trên thị trường hiện tại thực sự là quang phổ - từ mô hình kết hợp từ hoàn toàn theo hướng thuật toán đến sự hiện diện của các đối tượng kiểm soát đáng kể. Cơ quan Quản lý Tài chính Vương quốc Anh (FCA) áp dụng nguyên tắc quản lý "chất hơn hình thức", tập trung vào sự tồn tại của một người kiểm soát hoặc thực thể có thể xác định được, bao gồm các chủ sở hữu khóa quản lý có thể sửa đổi hợp đồng thông minh, các nhóm ra quyết định nắm giữ tập trung mã thông báo quản trị và các nhóm phát triển cung cấp hỗ trợ kỹ thuật quan trọng. Các dịch vụ DeFi được vận hành bởi các thực thể như vậy, bất kể kiến trúc kỹ thuật của chúng, sẽ được quy định như các tổ chức tài chính truyền thống, bao gồm toàn bộ chuỗi kinh doanh như giao dịch, cho vay và quản lý tài sản. Ở cấp độ thực hiện quy định cụ thể, các cơ quan quản lý đặc biệt chú ý đến ba khía cạnh rủi ro cốt lõi: thứ nhất, rủi ro kỹ thuật, trong đó các lỗ hổng hợp đồng thông minh có thể khiến tài sản của người dùng bốc hơi ngay lập tức và khó phục hồi; Thứ hai là rủi ro quản trị và cơ chế ra quyết định của các tổ chức tự trị phi tập trung có thể làm mờ các đối tượng chịu trách nhiệm; Cuối cùng là rủi ro nhận thức, điều này thường khó hiểu được các cơ chế phức tạp của staking, khai thác thanh khoản, v.v. Để đạt được mục tiêu này, các yêu cầu pháp lý phải đảm bảo tính minh bạch trong công bố thông tin, tính công bằng trong thiết kế sản phẩm và hiệu quả của cơ chế giải quyết tranh chấp. Điều quan trọng cần lưu ý là đối với các thỏa thuận không có cơ quan kiểm soát trung ương thực sự, quy định sẽ vẫn khoan dung vừa phải, nhưng yêu cầu nó phải đáp ứng các tiêu chuẩn chống rửa tiền và bảo vệ người tiêu dùng cơ bản. Để đạt được sự cân bằng giữa quy định và đổi mới, Vương quốc Anh đã áp dụng cách tiếp cận quy định dần dần. Trong giai đoạn đầu, ranh giới quy định sẽ được làm rõ thông qua các cuộc đối thoại trong ngành, đặc biệt là đối với các vấn đề tiên tiến như xác định trách nhiệm của chủ sở hữu token quản trị và các tiêu chuẩn kiểm toán bảo mật của hợp đồng thông minh. Cơ chế sandbox quản trị sẽ được sử dụng để kiểm tra khả năng tồn tại của các giải pháp tuân thủ tự động, chẳng hạn như sử dụng oracle để giám sát hoạt động trên chuỗi trong thời gian thực hoặc phát triển "plugin quản trị" dành riêng cho DeFi. Loại giám sát linh hoạt này không chỉ dành không gian cho đổi mới công nghệ mà còn ngăn chặn chênh lệch giá theo quy định thông qua nguyên tắc "cùng hoạt động, cùng rủi ro và cùng giám sát". Khi sự hài hòa quy định quốc tế ngày càng sâu sắc, Vương quốc Anh sẽ linh hoạt điều chỉnh khung chính sách của mình để duy trì khả năng cạnh tranh trong không gian tài sản tiền điện tử toàn cầu trong khi vẫn duy trì sự ổn định tài chính. ## Kết luận & Triển vọng
Việc thiết lập khung pháp lý của Vương quốc Anh đối với tài sản tiền điện tử đánh dấu một sự thay đổi mô hình sâu sắc trong việc quản trị thị trường tài chính. Thay vì chỉ đơn giản là cấy ghép mô hình quản lý tài chính truyền thống hoặc áp dụng cách tiếp cận tự do cho các công nghệ mới nổi, cải cách hệ thống này đã xây dựng một hệ thống quản lý có nguyên tắc và linh hoạt bằng cách xác định chính xác các đặc điểm rủi ro độc đáo của thị trường tiền điện tử. Về thiết kế khung pháp lý, FCA đã thể hiện sự khôn ngoan về quy định theo thứ bậc và tiến bộ. Ở cấp độ cơ bản, chúng tôi sẽ tập trung vào các nền tảng giao dịch như là trung tâm thị trường và định hình lại sự mạnh mẽ của cơ sở hạ tầng thị trường bằng cách bắt buộc các quy tắc giao dịch không tùy ý và hạn chế giao dịch trên tài khoản cá nhân. Cải cách này nhắm trực tiếp vào nguồn rủi ro hệ thống nổi bật nhất trên thị trường tiền điện tử, đặt nền tảng vững chắc cho toàn bộ hệ thống quản lý. Ở cấp độ trung gian, các nỗ lực được thực hiện để chuẩn hóa chuỗi dịch vụ trung gian, với tính minh bạch của việc thực hiện lệnh là cốt lõi và xây dựng cơ chế bảo vệ người tiêu dùng trong toàn bộ quá trình giao dịch. Đặc biệt lưu ý là các điều khoản đặc biệt về giao dịch thuật toán và tạo lập thị trường, vừa nhận ra các đặc điểm kỹ thuật của thị trường tiền điện tử vừa bảo vệ chống lại sự biến dạng thị trường có thể phát sinh từ các mô hình giao dịch mới. Đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao như cho vay và cầm cố tiền điện tử, kế hoạch quy định áp dụng cường độ quy định khác biệt. Chiến lược quản lý phân cấp này không chỉ phản ánh khái niệm giám sát dựa trên rủi ro mà còn tránh được sự ức chế đổi mới mà "một kích thước phù hợp với tất cả" có thể mang lại. Trong các lĩnh vực tiên tiến như DeFi, các nhà quản lý đã cho thấy sự linh hoạt về chính sách hiếm hoi và nguyên tắc quản lý "chất hơn hình thức" do họ đề xuất không chỉ đảm bảo phạm vi giám sát hiệu quả mà còn dành chỗ cho thử nghiệm trong quá trình phát triển công nghệ. Giá trị độc đáo của hệ thống quản lý này nằm ở khả năng thích ứng năng động của nó. FCA đã thiết lập rõ ràng một cơ chế phản hồi chính sách để hiệu chỉnh quy định thông qua đối thoại thị trường đang diễn ra. Thiết kế này không chỉ khắc phục những thiếu sót của giám sát truyền thống trong việc ứng phó với sự thay đổi công nghệ mà còn ngăn chặn sự tích tụ rủi ro có thể gây ra bởi "lỗ hổng pháp lý". Về mặt hợp tác quản lý xuyên biên giới, mô hình quy định kết hợp "chi nhánh + công ty con" được đề xuất trong kế hoạch không chỉ duy trì chủ quyền quản lý của Vương quốc Anh mà còn duy trì sự kết nối với thị trường quốc tế. Trong tương lai, việc thực hiện khung pháp lý này sẽ phải đối mặt với ba thử nghiệm: những thách thức về thích ứng quy tắc do các lần lặp lại công nghệ mang lại, những thách thức về sự phối hợp quy định trong một thị trường toàn cầu hóa và sự cân bằng tinh tế giữa chi phí tuân thủ và sự năng động đổi mới. FCA nhận thức được điều này, nhấn mạnh một con đường "cải cách dần dần" đặt ra một điểm mấu chốt về quy định rõ ràng và để lại chỗ cho các quy tắc được tối ưu hóa dựa trên phản hồi từ thực tế. Triết lý pháp lý thực tế và hướng tới tương lai này có thể mang lại cho Vương quốc Anh lợi thế đi đầu trong cuộc cạnh tranh quốc tế về quản lý tài sản tiền điện tử và cung cấp một mô hình thể chế có giá trị cho quản trị tài sản tiền điện tử toàn cầu.