Sự tiến hóa của DeSci: Từ lĩnh vực học thuật đến hệ sinh thái chia sẻ kiến thức

Khái niệm DeSci ban đầu xuất phát từ những điểm đau của giới nghiên cứu. Trong hệ thống học thuật truyền thống, có nhiều thách thức trong quản lý quyền sở hữu trí tuệ, chia sẻ kết quả nghiên cứu và phân phối lợi nhuận. DeSci nhằm mục đích xây dựng một hệ sinh thái mở và minh bạch, cho phép những người đóng góp kiến thức nhận được sự khuyến khích xứng đáng, đồng thời cho phép bất kỳ ai cũng có thể tự do truy cập và phát triển nội dung nghiên cứu.

Ý tưởng này đã mang lại một hệ thống mới hoàn toàn khác với mô hình nghiên cứu truyền thống:

• Phân bổ vốn được quyết định bởi công chúng thông qua các cơ chế như DAO, không còn bị kiểm soát bởi một số ít tinh hoa.
• Thúc đẩy sự hợp tác động trong toàn cầu, phá vỡ các hạn chế hợp tác do các tổ chức thiết lập.
• Luồng vốn minh bạch và hiệu quả hơn, cơ chế khuyến khích hoàn thiện hơn.
• Phân phối quyền sở hữu trí tuệ công bằng và minh bạch hơn, khuyến khích chia sẻ tất cả dữ liệu nghiên cứu.

Tuy nhiên, mục đích chính của DeSci là phục vụ cho các học giả, mức độ tham gia của người dùng thông thường còn hạn chế. Điều này hạn chế giá trị thực sự của DeSci trong việc phát huy Web3 - hiệu ứng cộng đồng và hệ thống kinh tế hiệu quả. Do đó, DeSci cần chuyển mình, mở rộng từ "khoa học" theo nghĩa hẹp sang "kiến thức" theo nghĩa rộng.

DeSci lý tưởng nên có cấu trúc hình chóp: tầng trên cùng là các học giả cốt lõi đóng góp nghiên cứu có giá trị cao, tầng dưới là đông đảo người dùng tham gia chia sẻ kiến thức và vận hành kinh tế. Cấu trúc này có thể phát huy tối đa lợi thế của Web3, hình thành một hệ sinh thái bền vững.

BIO Protocol như một hạ tầng của DeSci, thực hiện tầm nhìn này bằng cách hỗ trợ các tổ chức phi tập trung trong công nghệ sinh học (BioDAOs). Nó cung cấp sự hỗ trợ toàn diện cho BioDAOs về tài chính, tính thanh khoản, quản trị và thương mại hóa IP. Đồng thời, BIO Protocol cũng thiết lập cơ chế tuyển chọn, cho phép cộng đồng tham gia vào việc sàng lọc các dự án chất lượng.

Giá trị của BIO nằm ở chỗ: nó xây dựng nền tảng DeSci lớn nhất hiện nay, tài chính hóa các thành tựu nghiên cứu, thông qua nhiều mạng con ( như VitaDAO) để thực hiện việc thu thập và phân phối giá trị. Về lâu dài, với nhu cầu của con người về sức khỏe và tuổi thọ ngày càng tăng, BIO có khả năng trở thành token có giá trị nhất trong lĩnh vực DeSci.

Sự phát triển trong tương lai của DeSci không nên bị giới hạn trong nghiên cứu khoa học, mà cần mở rộng ra các lĩnh vực chia sẻ kiến thức rộng rãi hơn. Thông qua việc phân mảnh kiến thức, DeSci có thể xây dựng một cơ sở dữ liệu động lớn do cộng đồng điều khiển. Mô hình này phù hợp cao với đặc tính cộng đồng của Web3, có khả năng thu hút các tổ chức dữ liệu từ các lĩnh vực khác nhau.

Điều quan trọng hơn là sự kết hợp giữa DeSci và AI sẽ mang lại tiềm năng to lớn. Các tập dữ liệu quy mô lớn được xây dựng bởi cộng đồng có thể cung cấp nguồn tài nguyên đào tạo phong phú cho AI. Đồng thời, cơ chế khuyến khích của DeSci có thể nâng cao chất lượng dữ liệu, tạo thành vòng lặp tích cực. Cách tiếp cận này phù hợp hơn với bản chất của tiền điện tử, có thể thu hút nhiều người dùng tham gia và nắm giữ token.

Tóm lại, DeSci đang từ một nền tảng nghiên cứu học thuật đơn thuần, chuyển mình thành một hệ sinh thái chia sẻ kiến thức toàn diện. Sự chuyển mình này không chỉ mở rộng phạm vi ứng dụng của DeSci mà còn tiếp thêm động lực phát triển mạnh mẽ hơn.