Kırgızistan şifreleme varlıkları vergilendirme ve düzenleme sistemi genel görünümü

1. Giriş

Son zamanlarda, Kırgızistan hükümeti ile tanınmış bir şifreleme para birimi ticaret platformunun üst düzey yetkilileri arasında sık etkileşim oldu. 5 Mayıs'ta, bu üst düzey yetkili sosyal medyada "888BNB" yerel plakasını sergiledi ve bunu takdir etti. Aynı zamanda, Kırgızistan Cumhurbaşkanı bu üst düzey yetkili ile bir görüşme gerçekleştirdiğini duyurdu ve onu ulusal şifreleme komitesine katılmaya davet etti. Buna yanıt olarak, bu üst düzey yetkili BNB ve BTC'yi ulusal şifreleme para birimi rezervine dahil etmeyi önerdi. Bu etkileşimler dizisi, Kırgızistan'ın şifreleme varlık politikalarına olan ilgiyi artırdı. Bu makalede, ülkenin şifreleme varlıkları alanındaki vergi ve düzenleme sistemini derinlemesine inceleyeceğiz.

1.1 Ülke Genel Durumu

Kırgız Cumhuriyeti, Orta Asya'nın kuzeydoğusunda yer almakta olup, Orta Asya, Batı Avrupa ve Doğu Asya arasında önemli bir kavşak noktasıdır. Başkent Bişkek, ülkenin siyasi, ekonomik ve kültürel merkezidir. Kırgızca, resmi dil olup, Rusça resmi dil olarak kullanılmaktadır. Ülkenin para birimi Som'dur. Son yıllarda Kırgızistan, şifreleme varlıklar alanında önemli ilerlemeler kaydetmiş, ilgili mevzuatları aktif olarak geliştirmiş ve dijital teknolojiler ile blockchain ekosisteminin gelişimini destekleyerek Orta Asya bölgesinde dijital varlık düzenlemesi ve pazar ölçeği gelişiminde öncü olmuştur.

1.2 şifreleme varlıklarının niteliksel tespiti

Kırgızistan yasalarına göre, sanal varlıklar, değer taşıyan, değerinin dijital ifadesi ve mülkiyet veya gayrimenkul haklarının kanıtı olan, elektronik dijital formatta mevcut olan veri kümelerini ifade eder. Bu varlıklar, dağıtık defter teknolojisi veya benzeri teknolojiler kullanılarak oluşturulur, saklanır ve dolaşır, ancak para birimleri, ödeme araçları veya menkul kıymetler olarak kabul edilmez. Şifreleme varlıkları, sanal varlıkların bir formudur.

2. Vergi politikası

2.1 Vergi Sistemi Genel Görünümü

Kırgızistan'ın hukuk sistemi, eski Sovyet Cumhuriyetleri'nden köken almaktadır ve Rusya Federasyonu gibi ülkelerle benzerlikler göstermektedir. Hukuk katmanları, anayasal yasalar, kanunlar, yasalar ve yönetmelikler içermektedir. Bağımsızlıktan sonra, ülke yeni bir anayasa ve çeşitli alanları kapsayan yasalar çıkarmıştır.

Vergi açısından, mükellefler Kırgızistan Vergi Kanunu’nun hükümlerine uymalıdır. Ana vergi türleri arasında kurumlar vergisi, gelir vergisi, katma değer vergisi, satış vergisi gibi merkezi vergiler ile emlak vergisi ve arazi vergisi gibi yerel vergiler bulunmaktadır. Ayrıca, basitleştirilmiş vergi rejimi, dijital para madencilik vergisi, e-ticaret vergisi gibi birçok özel vergi sistemi de mevcuttur.

Şirketler için gelir vergisi açısından, yerleşik şirketler dünya genelindeki gelir üzerinden vergi öderken, yerleşik olmayan şirketler yalnızca Kırgızistan'dan elde edilen gelir üzerinden vergi öder. Bireysel gelir vergisi açısından, yerleşik vergi mükellefleri dünya genelindeki gelir üzerinden vergi öderken, yerleşik olmayan vergi mükellefleri yalnızca Kırgızistan'dan elde edilen gelir üzerinden vergi öder. Katma değer vergisi, yurtiçinde satılan vergilendirilebilir mallar, sağlanan vergilendirilebilir hizmetler ve ithal edilen vergilendirilebilir malları kapsamaktadır.

Kırgızistan ayrıca belirli sektörlerin ve bölgelerin gelişimini teşvik etmek amacıyla serbest ekonomik bölgeler ve yüksek teknoloji parkları gibi çeşitli vergi teşvikleri sunmaktadır.

2.2 şifreleme vergi politikası ve son gelişmeler

Ağustos 2020'de, Kırgızistan şifreleme madencilik vergisini tanıttı; bu, kripto para madenciliği yapan şirketler ve bireyler için geçerlidir. Vergi matrahı, madencilik sürecinde tüketilen elektrik miktarına dayanmaktadır ve vergi oranı %15'tir.

Şifreleme varlık ticaretinden elde edilen gelir, %10 oranında gelir vergisine tabi tutulmalıdır. Şifreleme varlıkları arasındaki değişim, satış olarak görülmez. Şifreleme varlıklarının satışı, katma değer vergisinden muaf tutulur, ancak %2 veya %3 oranında satış vergisi ödenmesi gerekmektedir.

2024 Ekim'de, hükümet, devletin vergi dışı gelirini artırmak ve finansal istikrarı sağlamak amacıyla, banka dışı finans sektöründeki (şifreleme varlık borsaları, sigorta kuruluşları vb. dahil) vergi oranını artırmayı önerdi.

3. Şifreleme Varlık Regülasyonu Dinamikleri

3.1 şifreleme varlık düzenleme politikası

2022 yılında, Kırgızistan "Sanal Varlıklar Kanunu"nu kabul ederek şifreleme varlıklarının oluşturulması, ihraç edilmesi, saklanması ve dolaşımı için bir denetim temeli oluşturmuştur. Bu yasa, şifreleme varlıkları hizmet sağlayıcıları (VASPs) için lisans sistemini belirlemiş ve ulusal finansal piyasa denetim hizmeti tarafından merkezi olarak denetlenmiştir. 2025 yılının Ocak ayı itibarıyla, 144 adet şifreleme varlıkları hizmet sağlayıcısı işletme lisansı verilmiştir.

2025 yılının Ocak ayında, hükümet şifreleme varlıkları ticaret işletmecileri ve borsa işletmecileri için gereklilikleri değiştiren bir karar aldı. Bu, asgari yetkilendirilmiş sermayenin artırılması, müşteri kimliğinin tanımlanması ve doğrulanması gibi önlemleri içeriyor. Aynı zamanda, şifreleme varlıklarının ihraç edilmesine yönelik düzenlemeler de gözden geçirildi.

2024 Ekim ayında, hükümet şifreleme bankaları kurma önerisini sundu ve bu öneri, mevcut bankacılık sistemine şifreleme bankacılığı teknolojisini entegre ederek kullanıcılara daha güvenli bir hizmet ortamı sunmayı amaçlıyor.

2025 Şubat'ta, düzenleyici kurumlar şifreleme varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine dair yasal denetimle ilgili görüş istemeye başladı. Hedef, piyasa şeffaflığını ve güvenliğini artırmak ve piyasa katılımcılarını korumayı güçlendirmektir.

3.2 Yerel şifreleme endüstrisinin en son gelişmeleri

Kırgızistan Maliye Bakanlığı, Orta Asya'nın ilk devlet şifreleme varlık borsası Coin National Exchange'i kurdu, başlangıçta yetkilendirilmiş sermaye 100 milyon KGS.

2025 Nisan'ında, Kırgızistan şirketi Old Vector, Rus Rublesi ile 1:1 oranda ilişkilendirilen A7A5 adlı stabilcoin'i hükümet desteğiyle piyasaya sürdü.

Daha önce, bu ülke altın ve dolar ile bağlantılı Gold Dollar (USDKG) adlı bir stablecoin piyasaya sürdü. Aynı zamanda, hükümet, gelecekte muhtemel olarak piyasaya sürülecek merkez bankası dijital para biriminin temellerini atmak için "Dijital Som" projesini ilerletiyor.

4. Özet ve Gelecek Perspektifi

Kırgızistan, yatırımcılar ve piyasa katılımcıları için istikrarlı ve elverişli bir iş ortamı yaratmak amacıyla vergi politikalarını optimize ederek ve düzenleyici sistemi geliştirerek şifreleme sektörünün gelişimini aktif bir şekilde teşvik etmektedir. Şifreleme bankaları, ulusal borsa ve stabil coinlerin gelişimi ile Kırgızistan, bölgesel bir şifreleme merkezi olarak konumunu daha da güçlendirmeyi, şifreleme varlıkları ile geleneksel finansal sistemin entegrasyonunu sağlamayı, yenilikçi altyapının geliştirilmesini ve genel sektörün canlı bir şekilde büyümesini teşvik etmeyi ummaktadır.